Du lịch thể thao đang trở thành một trong những xu hướng quan trọng của du lịch toàn cầu. Các sự kiện thể thao thu hút đông đảo khách du lịch tới các địa điểm tổ chức, tạo ra tác động lớn cả về kinh tế và xã hội. Du lịch thể thao trên phạm vi toàn cầu đang tăng trưởng nhanh gấp hai lần mức tăng trưởng của du lịch nói chung. Bên cạnh đó, du lịch thể thao cũng là kênh xúc tiến, quảng bá điểm đến hữu hiệu, thúc đẩy giao lưu văn hóa.
Giải Tiền Phong Marathon 2024 được tổ chức tại Phú Yên góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế - xã hội của tỉnh
Việt Nam với địa hình đa dạng, từ núi cao, biển sâu, rừng xanh đến đồng bằng rộng lớn, cho thấy nhiều tiềm năng phát triển du lịch thể thao. Các địa điểm du lịch nổi tiếng như Sapa, Hạ Long, Đà Lạt, Nha Trang, Phú Quốc,... đều có thể đáp ứng nhu cầu của du khách yêu thích thể thao mạo hiểm, thể thao dưới nước, hay thể thao sinh thái.
Hội thảo “Giải pháp phát triển du lịch gắn với các sự kiện thể thao tại Việt Nam” do Bộ VHTTDL tổ chức đã chỉ rõ, Việt Nam là đất nước có nhiều dạng địa hình phong phú, đa dạng, khí hậu khá thuận lợi để tổ chức hoạt động thể thao, trong đó nhiều loại hình thể thao có thể tổ chức thành sự kiện thu hút khách du lịch.
Theo đó, những đường đèo ngoạn mục như đèo Mã Pì Lèng, dốc Chín Khoanh, khúc cua chữ M (Hà Giang); đèo Pha Đin cũ (Lai Châu); đèo Khâu Phạ (Yên Bái); đèo Ô Quy Hồ (Lào Cai) có thể tổ chức các giải chạy bộ, đua xe đạp địa hình.
Các hoạt động thể thao mạo hiểm (lượn dù, vượt thác) như bay dù lượn có thể được tổ chức tại nhiều điểm cảnh quan gắn với địa hình đồi núi và thung lũng ở Chí Đạo, Lạc Sơn (Hòa Bình); Chiềng Hặc, Yên Châu (Sơn La); Cao Phạ, Mù Căng Chải (Yên Bái); Ô Quý Hồ, Sa Pa (Lào Cai); Mia Xu, Mèo Vạc (Hà Giang); bơi thuyền ngược sông Nho Quế, Mèo Vạc (Hà Giang).
Hay Nha Trang, Bình Thuận với địa hình và độ sóng phù hợp với các loại hình lướt ván buồm, lướt ván diều, đua thuyền buồm. Các hoạt động thể thao giải trí phù hợp tổ chức ở nhiều địa điểm tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Phú Quốc (Kiên Giang) như các loại hình mô-tô nước, dù kéo, lặn biển...
Tính từ đầu năm 2024 đến nay, đã có hàng chục giải chạy marathon, bán marathon được tổ chức, thu hút hàng nghìn, thậm chí hàng chục nghìn VĐV như: Mẫu Sơn Mount Paths 2024 (Lạng Sơn), Tiền Phong Marathon (Phú Yên), VPBank VnExpress Marathon Ho Chi Minh City Midnight 2024 (Thành phố Hồ Chí Minh), THACO Marathon Vì an toàn giao thông-Điện Biên Phủ (Điện Biên)…
Trong đó, điển hình là giải Tiền Phong Marathon 2024 được tổ chức tại Phú Yên có ý nghĩa quan trọng, tạo tinh thần, khí thế phấn khởi thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế - xã hội của tỉnh. Thông qua Tiền Phong Marathon 2024, các điểm đến, nét văn hóa, vùng đất, con người Phú Yên cũng được giới thiệu với bạn bè bốn phương. Việc Phú Yên được biết đến nhiều hơn cũng đồng nghĩa với việc thu hút nhiều nhà đầu tư sẵn sàng chung tay phát triển du lịch, kinh tế trên địa bàn tỉnh.
Tổ chức thành công giải Ultra Marathon Việt Nam 2024 tại bản Lác, xã Chiềng Châu (huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) với hơn 2.200 VĐV đến từ 38 quốc gia tham dự, Chủ tịch UBND huyện Mai Châu Phạm Văn Hoàn khẳng định: sự kiện là cơ hội để tỉnh Hòa Bình và huyện Mai Châu giới thiệu với bạn bè trong nước và quốc tế về khu du lịch Mai Châu; qua đó, khai thác, phát huy tiềm năng, lợi thế về lĩnh vực du lịch góp phần thúc đẩy sự phát triển của khu du lịch trên địa bàn.
Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Sơn La Đỗ Thế Công cũng công nhận các giải thể thao được tổ chức tại địa phương như: Giải chạy marathon đường mòn Việt Nam năm 2024, giải đua Mô tô địa hình-VTV Cup Off Road 2023; chặng hai cuộc đua xe đạp Cup Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh 2024 … vừa thu hút khách du lịch, vừa góp phần quảng bá vẻ đẹp của thiên nhiên, sức hấp dẫn của văn hóa các dân tộc Sơn La.
Nhận thức được tầm quan trọng của phát triển du lịch thể thao đối với sự phát triển kinh tế, xã hội đối với tỉnh nhà, những năm qua, Ninh Bình (một trong những địa phương đang chú trọng đầu tư cho loại hình này) đã đăng cai tổ chức nhiều sự kiện du lịch thể thao cấp khu vực, quốc gia như: SEA Games 22, Giải Bóng chuyền nữ quốc tế, Giải Việt dã toàn quốc và Marathon Giải Báo Tiền phong, Giải Bóng chuyền các CLB Nam châu Á,... Thông qua các sự kiện thể thao đặc sắc, quy mô lớn không chỉ tạo không khí vui tươi, hào hứng cho người dân, VĐV mà còn quảng bá những địa danh đẹp, văn hóa truyền thống của vùng đất Cố đô đến bạn bè trong nước và quốc tế. Ninh Bình cũng cho thấy đã khai thác một cách hiệu quả những lợi thế sẵn có về du lịch để phát triển đa dạng loại hình du lịch thể thao như chèo thuyền kayak, đánh goft, đạp xe, leo núi,…
Nắm bắt xu thế, thời gian qua, huyện Sóc Sơn đã xây dựng một số cung đường đẹp để tổ chức giải đua xe đạp địa hình, chạy bộ, leo núi như các cung đường hồ Đồng Quan - hồ Kèo Cà - Tượng đài Thánh Gióng (dài 11 km), đền Sóc -Tượng đài Thánh Gióng (dài 5 km), hồ Đồng Quan - đền Sóc (dài 8 km), hồ Hoa Sơn - hồ Hàm Lợn - hồ Kèo Cà - hồ Đồng Quan (dài 15 km), hồ Hoa Sơn - hồ Hàm Lợn - Tượng đài Thánh Gióng (dài 10 km) để tổ chức thành công một số giải chạy bộ, đua xe địa hình thu hút đông đảo người dân, du khách tham gia.
Bên cạnh đó, hai sân golf đạt tiêu chuẩn quốc tế đang hoạt động là sân golf Minh Trí và sân golf BRG Legendhill Sóc Sơn cùng dự án tổ hợp khu vui chơi, giải trí trường đua ngựa Sóc Sơn đang chuẩn bị triển khai, khi đi vào hoạt động được kỳ vọng trở thành trung tâm TDTT tầm cỡ quốc tế khu vực phía Bắc sông Hồng.
Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn Đỗ Minh Tuấn cho biết: Sóc Sơn đang sở hữu rất nhiều tiềm năng, lợi thế để khai thác, phát triển du lịch thể thao. Đây cũng là sản phẩm du lịch được huyện đánh giá có nhiều tiềm năng để khai thác và phát triển.
Bên cạnh thành công đạt được, những địa phương tiên trong trong lĩnh vực du lịch thể thao ở nước ta cũng cho thấy không ít khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.
Ông Nguyễn Công Hoan, Tổng Giám đốc Flamingo Redtours - đơn vị từng tổ chức thành công nhiều tour du lịch thể thao đưa du khách đi xem các giải bóng đá lớn như SEA Games, AFC Cup... đã chỉ ra rằng vì sao dư địa phát triển du lịch thể thao ở Việt Nam vẫn còn rất lớn và chưa được khai thác xứng tầm với tiềm năng sẵn có.
Ông Nguyễn Công Hoan chia sẻ, du lịch thể thao là dòng tour chuyên đề nên đòi hỏi đơn vị tổ chức tour phải có chuyên môn. Bên cạnh yếu tố chuyên môn về lữ hành, còn cần có kiến thức nhất định về thể thao và các giải đấu cụ thể... Hơn nữa, các giải thể thao thường là sự kiện đông người cho nên công ty du lịch phải có kinh nghiệm từ tính toán lịch trình di chuyển cho tới công tác điều hành và tổ chức dẫn đoàn tham gia các sự kiện. Đơn vị tổ chức cần phải hội tụ các yếu tố kiến thức-kinh nghiệm - trải nghiệm và không phải đơn vị nào cũng có thể tổ chức được sản phẩm đặc biệt này.
Vậy để du lịch thể thao thực sự trở thành sản phẩm chủ lực của du lịch Việt Nam, điều quan trọng là cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng và định hướng dài hạn để xây dựng, nâng cấp hạ tầng, cải thiện hệ thống giao thông, cơ sở vật chất kỹ thuật chuyên ngành theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, đủ đáp ứng đòi hỏi của nhiều hình thức du lịch thể thao. Đồng thời, cũng cần có chiến lược quảng bá sớm, bài bản cũng như sự năng động để gia tăng cơ hội đăng cai nhiều sự kiện thể thao tầm cỡ quốc tế. Hiện nay, khách du lịch nói chung và khách du lịch thể thao nói riêng đều đề cao những trải nghiệm khác biệt khi tham gia hành trình. Chính vì vậy, bên cạnh cung cấp những dịch vụ chất lượng, bảo đảm an toàn, sản phẩm du lịch thể thao còn cần mang đến những cảm nhận mới mẻ cho du khách.
A.T, ảnh Tiền phong