Chiến lược làm mới và những tín hiệu tích cực
Sau SEA Games 32 không đạt được vị trí dẫn đầu (12 HCV, kém Thái Lan 4 HCV), điền kinh Việt Nam đã nhận ra sự cần thiết của việc làm mới lực lượng. Ngay từ đầu năm 2024, lãnh đạo ngành thể thao và bộ môn điền kinh đã triển khai chiến lược xây dựng lực lượng trẻ. Khoảng 10 chuyến du đấu quốc tế đã được tổ chức nhằm trui rèn bản lĩnh thi đấu cho các vận động viên trẻ. Bước đầu, chiến lược này đã mang lại những kết quả khả quan với sự bứt phá của nhiều gương mặt tiềm năng như: Trần Thị Nhi Yến (100m, 200m), Lê Thị Tuyết Mai, Tạ Ngọc Tưởng (400m rào), Lê Ngọc Phúc (400m), Bùi Thị Kim Anh, Dương Thị Thảo (nhảy cao), Bùi Thị Ngân (800m, 1.500m).
Các đại diện của điền kinh Việt Nam đã có sự thể hiện rất tốt tại giải điền kinh Hồng Kông mở rộng vào hồi đầu tháng 5
Bên cạnh đó, đội tuyển cũng tạo ra sự cạnh tranh nội bộ lành mạnh để thúc đẩy thành tích của những trụ cột. Đơn cử như ở nội dung 100m rào đang chứng kiến sự so kè về thông số giữa hai niềm hy vọng Huỳnh Thị Mỹ Tiên và Bùi Thị Nguyên. Sự trở lại của Lê Tiến Long (HCV SEA Games 31) ở 5.000m và 3.000m vượt chướng ngại vật cũng tạo động lực cho đồng đội Nguyễn Trung Cường. Niềm hy vọng số 1 vẫn là "nữ hoàng điền kinh" Nguyễn Thị Oanh- cô gái được kỳ vọng tiếp tục tỏa sáng ở các cự ly chạy dài.
Những thách thức và mục tiêu kép
Tại SEA Games 33, điền kinh Việt Nam được giao chỉ tiêu tối thiểu 12 HCV, đồng thời phải giới thiệu được những gương mặt mới. Đây là một mục tiêu kép đầy thách thức. Giải vô địch điền kinh châu Á 2025 (diễn ra từ ngày 27/5 tại Hàn Quốc) được xem là "bài kiểm tra hữu ích" và "bước đệm" quan trọng trước khi hướng đến Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 33. Ban huấn luyện không đặt nặng áp lực thành tích ở giải châu Á, mà chủ yếu để VĐV cọ xát và tích lũy kinh nghiệm.
Một trong những khó khăn lớn nhất là hạn chế về lực lượng huấn luyện viên và khó khăn trong việc thuê chuyên gia nước ngoài. Ông Nguyễn Đức Nguyên – phụ trách môn điền kinh, Cục Thể dục Thể thao Việt Nam, cho biết: nhiều VĐV trẻ khi lên tuyển đã chững lại do thiếu sự kèm cặp chuyên sâu. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất hiện tại chưa thể đáp ứng ngay yêu cầu từ các chuyên gia nước ngoài. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất, dự kiến đội tuyển sẽ sớm có chuyên gia nước ngoài với mục tiêu không chỉ ở SEA Games 33 mà còn hướng tới các giải đấu tầm châu Á.
Thách thức của điền kinh Việt Nam còn đến từ đối thủ cạnh tranh -Thái Lan. Chủ nhà SEA Games 33 đã đầu tư rất mạnh cho điền kinh trong hai năm qua, với việc liên tục đưa VĐV tập huấn và thi đấu quốc tế. Sự xuất hiện của "thần đồng" 18 tuổi Puripol Boonson tại SEA Games 31 (năm 2022), mới chỉ 16 tuổi đã phá kỷ lục Đại hội ở nội dung 200m nam và giành huy chương Vàng cả 100m lẫn 200m, thậm chí còn thiết lập kỷ lục quốc gia mới ở cả hai cự ly là minh chứng rõ nét cho sự vươn lên mạnh mẽ của quốc gia này.
Chưa kể đến một số quốc gia có thể sẽ sử dụng VĐV nhập tích mà đặc biệt là “điểm nóng” như Philippines với người Mỹ gốc Philippines Eric Cray (vượt rào 400m nam) đã giành nhiều HCV SEA Games và thường xuyên cạnh tranh ở các đấu trường châu Á hay Kristina Knott (100m, 200m nữ). Đây chính là sự cạnh tranh khốc liệt mà điền kinh Việt Nam phải tính đến.
Giải vô địch điền kinh châu Á 2025 được xem là "bài kiểm tra hữu ích" và "bước đệm" quan trọng trước khi hướng đến Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 33
Quyết tâm và tầm nhìn dài hạn
Dù đối mặt với nhiều thử thách, điền kinh Việt Nam đang nung nấu quyết tâm ghi dấu ấn tại SEA Games 33. Để đạt được mục tiêu đặt ra, ngay từ đầu tháng 1/2025, 70 tuyển thủ đã tập trung tại 5 trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia. Các tổ nội dung trọng điểm như 400m, 400m rào nữ và tiếp sức 4x400m nữ được đầu tư dài hơi, không chỉ cho SEA Games mà còn hướng tới ASIAD 2026.
Huấn luyện viên trưởng Trần Văn Sỹ cho biết: ban huấn luyện đang nỗ lực tối đa để các VĐV đạt thể lực tốt nhất. Dù vắng bóng các gương mặt kì cựu như Nguyễn Thị Huyền, Bùi Thị Thu Thảo, nhưng điền kinh Việt Nam chào đón sự trở lại của Vũ Thị Ngọc Hà và kì vọng vào Quách Thị Lan sẽ thay thế vai trò của Nguyễn Thị Huyền ở cự ly 400m nữ và tổ tiếp sức 4x400m nữ.
Đặc biệt, Liên đoàn điền kinh Việt Nam đang xây dựng một đề án riêng để đầu tư phát triển điền kinh Việt Nam hướng tới năm 2035, tầm nhìn 2045, với mục tiêu cụ thể là giữ vị trí hạng nhì, hạng nhất tại các kỳ SEA Games, phấn đấu có HCV ASIAD và VĐV đạt chuẩn Olympic. Việc tìm nguồn kinh phí xây dựng trung tâm đào tạo huấn luyện chuyên biệt cho điền kinh cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu.
SEA Games 33 không chỉ là cuộc tranh tài giành huy chương mà còn là thước đo cho chiến lược phát triển điền kinh Việt Nam trong tương lai. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh thần quyết tâm và khát vọng vươn mình, điền kinh Việt Nam hoàn toàn có thể tạo nên bất ngờ và khẳng định vị thế của mình trên đấu trường khu vực.
.
A.T, ảnh VAF