Vai trò của thiết chế văn hóa, thể thao
Các thiết chế văn hóa, thể thao từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và sinh hoạt của nhân dân từ vùng thành thị đến nông thôn. Trước sáp nhập, mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng tại tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu, hệ thống các công trình nhà văn hóa, sân bãi tập đã được quan tâm đầu tư, đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng, góp phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Theo đó, tại Cà Mau, 100% huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh đều đã thành lập Trung tâm Văn hóa – Thể thao. Cấp xã có 101 trung tâm văn hoá - thể thao cấp xã và 905 trong tổng số 949 trụ sở sinh hoạt văn hóa ấp, khóm. Còn tại Bạc Liêu, 100% huyện, thị xã, thành phố đều có Trung tâm văn hóa; 47/49 Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã (trong đó, 29 Trung tâm VH - TT đạt chuẩn theo quy định công nhận Nông thôn mới); 444/452 nhà văn hóa ấp.
Sau sáp nhập, các Trung tâm Văn hóa-Thể thao trên địa bàn tỉnh được rà soát và sắp xếp cho phù hợp với thực tiễn (Ảnh: Báo Cà Mau)
Khó khăn, thách thức trong việc quản lý và sử dụng các thiết chế sau sáp nhập
Công cuộc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp tại Cà Mau (sau khi hoàn tất sáp nhập tỉnh Cà Mau và tỉnh Bạc Liêu) đã mang lại những tác động tích cực đến việc sử dụng, quản lý các thiết chế văn hóa-thể thao. Trong đó, việc tổ chức lại đơn vị hành chính ít nhiều tạo ra các đơn vị hành chính mới có quy mô lớn hơn, không gian phát triển rộng rãi, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các hoạt động văn hóa, thể thao quy mô lớn, thu hút đầu tư và các nguồn lực. Bên cạnh đó, việc xóa bỏ đơn vị hành chính cấp huyện, giúp các thiết chế văn hóa-thể thao gần dân hơn, giải quyết công việc hiệu quả hơn. Đội ngũ cán bộ chuyên môn được sàng lọc, theo hướng tinh, gọn đã góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển của các thiết chế văn hóa-thể thao trong giai đoạn mới.
Cùng với việc phát huy vai trò trong không gian phát triển mới của các đơn vị hành chính mới sau sáp nhập, công tác quản lý, sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức như: cơ sở vật chất, cơ chế vận hành, phân bổ nguồn lực cán bộ… Bởi vậy, vấn đề đặt ra đối với các địa phương trên địa bàn tỉnh khi hoàn tất việc sát nhập đó là việc khai thác, quản lý các thiết chế văn hóa, thể thao sao cho hiệu quả, tránh lãng phí, nhất là các thiết chế dôi dư.
Nhiều giải pháp được thực hiện đã mang lại những tín hiệu tích cực
Để giải quyết những khó khăn, thách thức đó, các cấp chính quyền tỉnh Cà Mau đã triển khai nhiều giải pháp nhằm phát huy hiệu quả việc quản lý, khai thác các thiết chế văn hóa, thể thao. Theo đó, việc rà soát, sắp xếp, phân bổ lại các thiết chế cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn đã được tiến hành triển khai đồng loạt trên địa bàn tỉnh. Nhiều công trình thiết chế văn hóa - thể thao được bố trí phù hợp. Đơn cử như tại xã Vĩnh Thanh (sáp nhập từ xã Hưng Phú), có 2 Trung tâm Văn hóa - thể thao đặt tại ấp Mỹ Hoà và Mỹ Tường 1. Địa phương đã chuyển Trung tâm tại ấp Vĩnh Hoà thành trụ sở HĐND, MTTQ và các đoàn thể xã, đồng thời đưa công chức và thiết bị về làm việc tại Trung tâm ở ấp Mỹ Tường 1 để nâng cao chất lượng hoạt động phục vụ người dân.
Cùng với đó, việc quản lý, vận hành hoạt động các thiết chế văn hóa được tăng cường theo hướng phân cấp, phân quyền cho thôn bản, tổ dân phố và các khu dân cư. Cụ thể, Sở VHTTDL tỉnh Cà Mau đã ban hành "Hướng dẫn hoạt động thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn tỉnh". Sau sáp nhập, các thiết chế văn hoá, thể thao huyện được chuyển về cấp xã quản lý thực hiện chức năng cung ứng dịch vụ sự nghiệp văn hóa, thể thao trên địa bàn xã, khu vực liên xã và các dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu. Ngoài ra, đảm bảo điều kiện tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, tuyên truyền lưu động, triển lãm, cổ động trực quan, câu lạc bộ, nhóm sở thích, các hoạt động thể dục, thể thao, vui chơi giải trí.
Đối với các thiết chế văn hoá, thể thao ở đơn vị hành chính cấp xã mới không có thiết chế cấp huyện trước đây trên địa bàn thì ưu tiên chọn 1 thiết chế cấp xã hiện có đạt chuẩn theo quy định, đủ đáp ứng các điều kiện phục vụ sinh hoạt để làm thiết chế chính thức….
Trên cơ sở đó, các hoạt động tại các thiết chế văn hóa, thể thao tiếp tục được duy trì, nhiều hoạt động được tổ chức hiệu quả. Ghi nhận tại Trung tâm Văn hoá - Thể thao xã Vĩnh Thanh đặt tại ấp Mỹ Tường 1, có đông cán bộ, người dân, đoàn viên thanh niên đến dự buổi sinh hoạt đầu tiên sau khi sáp nhập xã. Tại đây, cũng diễn ra nhiều hoạt động đa dạng, thiết thực như: tổ chức tuyên truyền mục đích, tầm quan trọng và những lợi ích của chủ trương tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp; giao lưu, biểu diễn đờn ca tài tử giữa các nghệ nhân và người dân; tham quan phòng trưng bày các hiện vật lịch sử - văn hoá địa phương. Bên cạnh đó, với cơ sở vật chất khang trang, được đầu tư trang thiết bị, Trung tâm chính là địa điểm lý tưởng để nhân dân đến sinh hoạt và tập luyện TDTT.
Theo chia sẻ của nhiều bà con nhân dân tại ấp Mỹ Tường 1: Ngay từ những ngày đầu sáp nhập xã, hoạt động của khu thiết chế văn hoá vẫn diễn ra sôi nổi. Đông đảo nhân dân trong xã từ già đến trẻ đều thích đến đây tập thể dục, gặp gỡ, sinh hoạt văn nghệ và nghe tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng ban hành các văn bản chỉ đạo các địa phương vận dụng cơ chế, chính sách phù hợp để tạo điều kiện thực hiện tốt công tác xã hội hoá các hoạt động và khai thác cơ sở vật chất tại các thiết chế văn hóa- thể thao như : sân bóng đá mini (sân cỏ nhân tạo), sân cầu lông, sân patin, phòng tập yoga, thể dục nhịp điệu, các trang thiết bị vui chơi trẻ em, dụng cụ thể dục ngoài trời... Cùng với đó, rà soát, chấn chỉnh, khắc phục việc tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh thuê mặt bằng không đúng quy định. Chỉ đạo kiện toàn, lồng ghép nâng chất tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hoá đối với các xã đã công nhận đạt chuẩn nông thôn mới tại địa phương, hướng tới xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; Chỉ đạo Trung tâm Văn hoá -Thể thao hỗ trợ chuyên môn trong tổ chức các sự kiện và tổ chức hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, nâng cao chất lượng và tần suất sinh hoạt của các CLB văn hóa, thể thao trên địa bàn...
Với sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, việc quản lý, khai thác các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở sau sáp nhập địa giới hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã, đang từng bước đi vào ổn định và bước đầu mang lại những kết quả tích cực.
HP