Trong khuôn khổ Hội nghị SOMS + Nhật Bản lần thứ 8 diễn ra tại Hà Nội vào ngày 15/10, ban tổ chức đã thông qua các chương trình hành động cũng như kế hoạch hợp tác, triển khai trong thời gian tới về Thể thao ASEAN – Nhật Bản. Theo đó, những nội dung được thông qua gồm: Phát triển chính sách Thể thao, nâng cao năng lực HLV và thúc đẩy giao lưu Thể thao thanh thiếu niên tại các quốc gia thành viên ASEAN; Hoạt động bình đẳng giới; khuyến khích đào tạo giáo viên giáo dục thể chất và Thể thao dành cho người khuyết tật.
Đặc biệt, trong phần báo cáo về hoạt động phát triển chính sách và nâng cao năng lực cho HLV Thể thao tại các quốc gia thành viên ASEAN. Đại diện Nhật Bản cho biết: Thông qua các diễn đàn, Hội nghị chuyên đề và chương trình trao đổi chuyên gia, các bên cùng chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng chiến lược Thể thao quốc gia, hoàn thiện hệ thống pháp lý và tăng cường ứng dụng khoa học – công nghệ trong quản lý, huấn luyện và đào tạo VĐV. Đặc biệt, việc học hỏi mô hình phát triển Thể thao mang tính cộng đồng của Nhật Bản đã giúp nhiều nước ASEAN định hình hướng đi phù hợp, chú trọng đến cả thể thao quần chúng lẫn thể thao thành tích cao – hai trụ cột hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển bền vững.
Đại biểu các nước ASEAN và Nhật Bản chụp ảnh lưu niệm
Chính từ nền tảng chính sách đồng bộ và hiệu quả này, Thể thao dần trở thành lĩnh vực góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, thúc đẩy sức khỏe cộng đồng và lan tỏa tinh thần gắn kết khu vực.
Theo quan điểm từ phía Nhật Bản đưa ra tại Hội nghị lần này, việc chú trọng đào tạo và nâng cao năng lực HLV chính là đầu tư cho tương lai. Bởi HLV là lực lượng nòng cốt trong phát triển Thể thao. Nhận thức sâu sắc điều đó, chương trình “Hành động Thể thao ASEAN – Nhật Bản” đã tập trung vào đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ HLV thể thao – những người trực tiếp truyền cảm hứng, tri thức và kỹ năng cho thế hệ VĐV trẻ.
Đại diện Nhật Bản cho biết thêm: Trong những năm qua, công tác đào tạo và nâng cao năng lực HLV giữa Nhật Bản và ASEAN thực hiện dựa trên sáng kiến "Thể thao cho ngày mai (SFT)" của Nhật Bản được khởi xướng từ năm 2014 nhằm thúc đẩy sức mạnh của Thể thao thông qua quan hệ đối tác công tư bằng cách tận dụng các nguồn lực Thể thao đa dạng của Nhật Bản, bao gồm: khoa học Thể thao, giáo dục thể chất, Thể thao người khuyết tật... cho các tổ chức thể thao ở nước ngoài.
Giám đốc Cơ quan Thể thao Nhật Bản HIGUCHI Keiko đồng chủ trì Hội nghị
Các đại biểu Nhật Bản báo cáo tại Hội nghị
Mục tiêu của sáng kiến này hướng tới nhằm tạo cơ hội cho các quốc gia thành viên ASEAN lần lượt tiếp cận và tích lũy những kiến thức và kỹ năng hiện đại, chuẩn quốc tế (theo từng giai đoạn) về phương pháp huấn luyện và chương trình huấn luyện trong hệ thống phát triển, đào tạo HLV tại mỗi quốc gia, tùy thuộc vào bối cảnh riêng.
Trong năm 2024, Nhật Bản đã tổ chức chuyến thăm quan học tập tại Nhật Bản thu hút 10 quốc gia trong khối ASEAN và ban thư ký ASEAN cùng tham dự. Qua đó, giới thiệu các chương trình phát triển HLV Thể thao hiện có tại Nhật Bản như: Xây dựng kế hoạch hành động cho hệ thống phát triển HLV; Hội thảo thiết kế chương trình HLV chất lượng năm 2025; Tìm hiểu về mục tiêu huấn luyện "Lấy VĐV làm trung tâm"…
Sau chuyến tham quan học tập này, tất cả các thành viên tham dự đều nhận thấy tầm quan trọng của việc cần cải thiện môi trường Thể thao (cơ sở vật chất, đội ngũ HLV) ngay từ tuyến cơ sở để làm tốt công tác phát triển Thể thao cho mọi người, chứ không chỉ là Thể thao thành tích cao.
Theo đó, mặc dù đã có một số Liên đoàn quốc gia đã thực hiện triển khai các chương trình huấn luyện riêng, nhưng học viên có ít cơ hội được tiếp cận và tìm hiểu sâu về công tác huấn luyện đối với từng môn Thể thao chuyên biệt.
Đại diện Nhật Bản chụp ảnh lưu niệm với đại biểu tham dự Hội nghị
Bên cạnh đó, hàng năm các khóa tập huấn ngắn hạn và dài hạn được tổ chức luân phiên giữa Nhật Bản và các nước ASEAN, giúp HLV tiếp cận phương pháp huấn luyện hiện đại, áp dụng tiến bộ khoa học thể thao như y sinh học, dinh dưỡng, phục hồi thể lực và quản lý tâm lý VĐV.
Đặc biệt, các chương trình huấn luyện giữa Nhật Bản và ASEAN còn hướng tới chuẩn hóa hệ thống chứng nhận HLV trong khu vực, tạo cơ hội cho việc trao đổi nguồn nhân lực, cụ thể là đội ngũ HLV giữa các quốc gia, giúp họ có thêm cơ hội học hỏi và sáng tạo hơn trong sự nghiệp huấn luyện của mình. Đây không chỉ là hoạt động nâng cao năng lực cá nhân, mà còn là đầu tư chiến lược cho nguồn nhân lực Thể thao chất lượng cao – yếu tố quyết định thành công của bất kỳ nền Thể thao nào.
Một điểm sáng khác của chương trình hành động ASEAN – Nhật Bản là hoạt động giao lưu thể thao thanh thiếu niên, qua đó lan tỏa tinh thần hữu nghị, hợp tác và tôn trọng giữa các thế hệ trẻ. Thông qua các trại huấn luyện, giải đấu giao hữu, trại hè thể thao và chương trình trao đổi văn hóa, thanh thiếu niên hai bên có cơ hội cùng học tập, rèn luyện và chia sẻ giá trị nhân văn của Thể thao.
Những hoạt động ấy đã góp phần thúc đẩy giao lưu giữa nhân dân hai quốc gia– một trụ cột quan trọng trong chính sách đối ngoại của cả ASEAN và Nhật Bản. Sự thành công của “Hành động Thể thao ASEAN – Nhật Bản” khẳng định Thể thao không chỉ là hoạt động giải trí hay thành tích mà nó mang giá trị tốt đẹp về yếu tố con người nhằm hoàn thiện, nâng cao hiểu biết, mở rộng giao lưu, tiếp cận với nhiều nền văn hóa với bạn bè quốc tế.
Khép lại Hội nghị SOMS + Nhật Bản lần thứ 8 tại Việt Nam, phía Nhật Bản đánh giá cao tiềm năng hợp tác trong tương lai giữa các quốc gia trong khu vực ASEAN. Bởi họ cho rằng giữa Nhật Bản và ASEAN có nhiều điểm tương đồng về văn hóa và ngôn ngữ (đây là một thuận lợi lớn trong thúc đẩy hợp tác, phát triển). Cùng với đó, Nhật Bản có nhiều kinh nghiệm trong công tác đào tạo HLV có trình độ cao, trong khi các nước ASEAN đang rất cần và muốn tìm kiếm những chuyên gia, HLV, chương trình huấn luyện hiện đại, chất lượng. Chính hai yếu tố này sẽ là cơ hội, nền tảng để Nhật Bản và ASEAN tiếp tục thúc đẩy phát triển chính sách và nâng cao năng lực cho HLV Thể thao đạt được những kết quả tốt hơn nữa trong thời gian tới.
N.Hương, Ảnh: V.Duy