Thực trạng
Cơ sở vật chất của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở được đầu tư xây dựng, cơ bản đáp ứng các hoạt động thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ nhu cầu thụ hưởng văn hóa, tinh thần của người dân, góp phần thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Các thiết chế văn hóa, thể thao đã trở thành điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao, là địa chỉ thu hút đông đảo Nhân dân đến vui chơi, giải trí, rèn luyện thể chất… và là nơi tổ chức tuyên truyền các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Hiện, Phú Yên có 9/9 đơn vị huyện, thị xã, thành phố có Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình. Các Trung tâm cơ bản đảm bảo các tiêu chí của Bộ VHTTDL; 72/110 xã, phường, thị trấn có Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã; Có 585/603 thôn, buôn, khu phố có Nhà văn hóa - khu thể thao thôn.
Nhờ có sự đầu tư thiết chế văn hóa, thể thao nên số lượng người dân tham gia tập luyện TDTT tỉnh Phú Yên tăng hàng năm. Đến nay, tỉ lệ người luyện tập TDTT thường xuyên đạt 32%; Tỉ lệ gia đình tham gia thể thao đạt 26%; Số câu lạc bộ, điểm tập TDTT là 510 LCB; Số trường học đảm bảo chương trình giáo dục thể chất đạt 100%.
Nhiệm vụ, giải pháp
Để tiếp tục đẩy mạnh xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở, trong thời gian tới tỉnh Phú Yên sẽ tập trung vào việc nâng cao nhận thức, đẩy mạnh tuyên truyền về vị trí vai trò của thiết chế văn hóa thể thao các cấp. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cán bộ đảng viên, nhân dân tự nguyện, tích cực tham gia hoạt động tại các thiết chế văn hóa thể thao; phát huy tính chủ động, sáng tạo và vai trò của cộng đồng đối với việc giữ gìn, phát triển văn hóa thể thao.
Tuyên truyền biểu dương những tập thể, cá nhân tiên tiến có mô hình tốt, cách làm hay trong công tác phát huy hiệu quả thiết chế văn hóa thể thao để nhân rộng trong toàn tỉnh.
Từng bước nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thiết chế văn hóa thể thao, tăng cường sự quan tâm của các cấp, các ngành, ưu tiên đầu tư, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở.
Xây dựng các cơ chế chính sách, chương trình, đề án, dự án, kế hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn để thực hiện tốt công tác đầu tư, quản lý, khai thác có hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa thể thao trong toàn tỉnh. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, công tác quản lý, hướng dẫn, tổ chức hoạt động tại các thiết chế văn hóa, kịp thời chấn chỉnh những đơn vị hoạt động không hiệu quả, xem xét trách nhiệm của người đứng đầu.
Đổi mới cơ chế, chính sách, tập trung vào các nhóm chính sách về quy hoạch và sử dụng đất dành cho các thiết chế văn hóa, thể thao; chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia đầu tư đối với các thiết chế văn hóa, thể thao. Tăng cường phối hợp giữa các ngành, đoàn thể để xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đưa mục tiêu phát triển văn hóa cơ sở, phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao vào Nghị quyết, kế hoạch của các cấp ủy Đảng, chính quyền để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện.
Rà soát, sửa đổi, bổ sung tham mưu ban hành một số cơ chế, chính sách nâng cao hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025 đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn. Hoàn thiện cơ chế tài chính và đẩy mạnh thực hiện cơ chế tự chủ tài chính một phần tại các đơn vị sự nghiệp công lập văn hóa và thể thao cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.
Xây dựng cơ chế cho các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp, xây dựng, quản lý và sử dụng có hiệu quả các thiết chế văn hóa thể thao phù hợp với quy định của pháp luật nhằm huy động nguồn lực từ xã hội tham gia vào các hoạt động đầu tư, khai thác, phát huy các thiết chế văn hóa cơ sở. Nghiên cứu việc liên doanh liên kết, cho thuê.... cơ sở vật chất theo đúng quy định nhằm tăng nguồn lực và phát huy hiệu quả sử dụng công trình.
Thường xuyên đổi mới, đa dạng hóa các nội dung hoạt động phù hợp văn hóa vùng miền trong tỉnh nhằm thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Nâng cao chất lượng hội thi, hội diễn, ngày hội văn hóa thể thao, các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, xây dựng và phát triển hệ thống các câu lạc bộ văn hóa, thể thao cơ sở. Đối với một số công trình thiết chế văn hóa thể thao trọng điểm: Triển khai công nghệ số 4.0, các ứng dụng kỹ thuật số 3D để trưng bày các sản phẩm, hiện vật; số hóa các tài liệu, hiện vật, sách báo; xây dựng các phương án khai thác hiệu quả chế văn hóa thể thao thành một điểm du lịch cho khách đến thăm quan.
Hàng năm, theo quy định về phân cấp quản lý, sử dụng ngân sách các cấp cân đối, bố trí nguồn ngân sách phù hợp và tương xứng để xây dựng cơ sở vật chất, trang bị phương tiện chuyên dùng, đào tạo cán bộ và đáp ứng chi phí duy trì hoạt động đối với Trung tâm Văn hóa cấp tỉnh, Trung tâm Văn hóa Thể thao cấp huyện, cấp xã và cấp thôn. Tiến tới theo lộ trình thực hiện cơ chế tự chủ một phần hoặc toàn bộ hoạt động của đơn vị. Lồng ghép nguồn kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, các chương trình, đề án, dự án về phát triển kinh tế văn hóa xã hội vùng dân tộc, đặc biệt chú trọng vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện hỗ trợ hoạt động tại các thiết chế văn hóa thể thao các cấp.
Hoàn thiện đổi mới cơ chế quản lý các thiết chế văn hóa thể thao nhằm khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp nhân lực, vật lực, kinh phí đầu tư cho thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở. Đẩy mạnh huy động xã hội hóa các hoạt động văn hóa thể dục thể thao ở cơ sở gắn với phát triển dịch vụ, du lịch.
Hoàn thiện bộ máy thiết chế văn hóa thể thao cơ sở ở các cấp. Từng bước nâng cao, phát huy tính chủ động, tự chịu trách nhiệm trên cơ sở chức năng công tác cụ thể. Rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao cơ sở bố trí, bổ nhiệm phù hợp với năng lực, sở trường và khả năng chuyên môn của cán bộ, công chức, viên chức. Tổ chức đào tạo và đào tạo lại, chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng sát với đặc thù và thực tế công việc; đa dạng hóa nội dung các chương trình đào tạo bồi dưỡng (ngắn hạn, dài hạn) đáp ứng nhu cầu học tập cho đội ngũ quản lý, chuyên môn tại hệ thống thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn tỉnh.
Đặc biệt chú trọng hướng dẫn nghiệp vụ chuyên môn cho Ban chủ nhiệm nhà văn hóa cấp thôn trên địa bàn. Nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao ở cơ sở; đồng thời, xây dựng những chính sách đặc thù để động viên, khích lệ các đồng chí cán bộ kiêm nhiệm nỗ lực sáng tạo, gắn bó lâu dài với đơn vị.
Rà soát quy hoạch, dành quỹ đất để xây dựng các công trình văn hóa thể thao, khu vui chơi cộng đồng còn thiếu như: Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh; Trung tâm Văn hóa Thể thao cấp huyện; các Trung tâm Văn hóa Thể thao cấp xã và một số Nhà Văn hóa - Khu thể thao cấp thôn. Đảm bảo diện tích đất quy hoạch, diện tích đất sử dụng cho Trung tâm văn hóa - thể thao cấp xã và Nhà văn hóa - khu thể thao cấp thôn theo Quyết định số 2164/QĐ-TTg ngày 11/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030 và các Thông tư hướng dẫn của Bộ VHTTDL.
Vận dụng linh hoạt việc sử dụng chung hoặc xây dựng nhiều tầng các thiết chế cho những nơi chưa có quỹ đất để đầu tư, đáp ứng đủ cơ sở vật chất và tránh lãng phí sau đầu tư.
Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của từng địa phương gắn với thiết chế văn hóa cộng đồng các để xây dựng phát triển các mô hình du lịch cộng đồng bền vững. Xây dựng và nhân rộng các mô hình điểm về nâng cao hiệu quả thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn tỉnh. Xây dựng và nhân rộng các sản phẩm văn hóa phục vụ khách du lịch tại địa phương.
KC