Thứ trưởng Bộ GDĐT phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: TA)
Hội nghị có sự tham dự của 330 đại biểu với nhiều điểm cầu trên toàn quốc bao gồm các Bộ, ban, ngành, sở, đơn vị liên quan. Đặc biệt với trên 30 điểm cầu tại các tỉnh, bao gồm 10 địa phương tham gia thực hiện Mô hình năm học 2020-2021 và 20 địa phương dự kiến sẽ triển khai trong năm học 2021-2022.
Theo báo cáo kết quả thực hiện, mô hình điểm là cách làm sáng tạo thực hiện Quyết định số 41/QĐ-TTg ngày 08/01/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên để nâng cao sức khoẻ, dự phòng bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản giai đoạn 2018-2025”.
Mô hình là sự kết hợp của chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực nhằm giải quyết bài toán gánh nặng kép hiện nay ở Việt Nam đó là thiếu dinh dưỡng dẫn đến thấp còi hay thừa dinh dưỡng dẫn đến béo phì.
Tập đoàn TH là doanh nghiệp tiên phong khởi xướng Đề án "Dinh dưỡng người Việt”, đồng hành với Bộ GDĐT xây dựng, triển khai mô hình điểm với mục tiêu cải thiện tầm vóc, thể lực trẻ em lứa tuổi vàng; dinh dưỡng lành mạnh cho người Việt, vì sức khỏe cộng đồng.
Mô hình được thực hiện tại 10 tỉnh/ thành phố (đại diện cho 5 vùng sinh thái khác nhau) gồm: trẻ Mầm non (TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, TP. Hải Phòng, tỉnh Thái Bình và tỉnh Quảng Nam), học sinh Tiểu học (Sơn La, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Lâm Đồng, An Giang).
Tại các tỉnh thực hiện thí điểm, Bộ GDĐT đã phối hợp với Tập đoàn TH điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng ban đầu (tình trạng dinh dưỡng; KAP về kiến thức, thái độ, hành vi; cơ sở vật chất,...); Tập huấn nâng cao năng lực về tổ chức bữa ăn học đường, tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ, giáo dục dinh dưỡng và thể chất, kết hợp hoạt động truyền thông; tư vấn hỗ trợ cơ sở vật chất, thiết bị dụng cụ; Xây dựng thực đơn, tổ chức bữa ăn học đường; xây dựng nhóm bài tập, trò chơi tăng cường hoạt động thể lực, triển khai giáo dục dinh dưỡng và thể chất; Đồng thời tổ chức các hoạt động hỗ trợ, giám sát quá trình thực hiện; Đánh giá hiệu quả các hoạt động mô hình đạt được; tổ chức hội thảo phụ huynh học sinh nhằm truyền thông về lợi ích của dinh dưỡng hợp lý, bữa ăn học đường, an toàn vệ sinh thực phẩm và hoạt động thể lực phù hợp để nâng cao sức khỏe, phát triển tầm vóc cho trẻ, đồng thời tăng cường sự gắn kết giữa gia đình và nhà trường trong chăm sóc và giáo dục trẻ.
Sau một thời gian triển khai, thành quả mà mô hình đạt được đều đạt và vượt so với các chỉ tiêu đã đặt ra. 100% cán bộ quản lý, nhân viên bếp, nhân viên y tế và 94,4% giáo viên được truyền thông hoặc tập huấn nâng cao kiến thức về dinh dưỡng hợp lý, nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn; 97,9% phụ huynh học sinh được truyền thông về lợi ích của dinh dưỡng hợp lý, bữa ăn học đường, an toàn vệ sinh thực phẩm.
Hoạt động giáo dục dinh dưỡng và thể chất đã góp phần thay đổi tích cực nhận thức, thói quen ăn uống, vận động thể lực của học sinh. 95,4% PHHS được khảo sát cho biết đã phối hợp với nhà trường trong việc tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ (ít nhất 60 phút theo khuyến cáo của WHO).
Mô hình đã cung cấp 400 thực đơn được xây dựng cân đối, khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn, phù hợp với khẩu vị, đạt được sự yêu thích của học sinh và gia đình. Phản hồi về cảm nhận của học sinh đối với thực đơn mới của Mô hình: CBQL (27,3% thích; 63,6% rất thích); GV (40,8% thích; 54% rất thích); NV bếp (28,8% thích; 59,1% rất thích); NV y tế (50% thích; 50% rất thích); PHHS (16,7% thích; 75,7% rất thích).
Về tăng cường các hoạt động thể lực: Xây dựng được 02 nhóm bài tập và trò chơi tăng cường hoạt động thể lực phù hợp lứa tuổi, đã thu hút được sự tham gia tích cực của trẻ. Đánh giá về mức độ hiệu quả của 02 nhóm bài tập trên: CBQL (31,8% hiệu quả; 68,2% rất hiệu quả); GV (44,8% hiệu quả; 51,1% rất hiệu quả); NV Y tế (50% hiệu quà; 50% rất hiệu quả).
Các số liệu điều tra về dinh dưỡng và thể chất cuối kỳ cho thấy các hoạt động của mô hình đã có tác động tốt đến sự phát triển tầm vóc và thể lực của trẻ (ít nhất là 95% học sinh mẫu giáo và tiểu học đạt chuẩn thể lực theo đánh giá của mô hình);100% CBQL, GV, NV Y tế cho rằng các hoạt động của Mô hình đã góp phần nâng cao sức khỏe và tầm vóc cho trẻ.
Toàn cảnh Hội nghị diễn ra tại Hà Nội và nhiều điểm cầu trực tuyến trên toàn quốc (Ảnh: TA)
Mô hình điểm thuộc đề án 41 là một thử nghiệm thành công nhất về các điều kiện cần và đủ để có thể triển khai được bữa ăn học đường cho trẻ một cách khoa học, hợp lý phù hợp với đặc điểm kinh tế xã hội từng địa phương. Các kết quả thu được đã cho thấy tính khoa học, hợp lý của Mô hình và đây là giải pháp để giải quyết bài toán về gánh nặng kép hiện nay ở Việt Nam.
Kết quả triển khai từ mô hình sẽ được sử dụng làm cơ sở khoa học và thực tiễn để nhân rộng góp phần thực hiện Chương trình “Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021-2025”, đề xuất xây dựng chính sách về Dinh dưỡng học đường, hiện thực hoá một trong những nội dung quan trọng của Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011-2030, Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn và tầm nhìn đến năm 2040 góp phần nuôi dưỡng, cải thiện tầm vóc, sức khoẻ và trí tuệ thế hệ tương lai.
Tại Hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học cùng đại diện các Sở GDĐT, các trường học tham gia triển khai đã tham luận và cùng nhấn mạnh tới những kết quả mà mô hình đạt được, bên cạnh đó cũng chỉ ra một số vướng mắc trong quá trình thực hiện mô hình. Trong thời gian tới, để việc triển khai mô hình đạt hiệu quả, các địa phương đề xuất, cần đẩy mạnh công tác tập huấn, tăng cường vai trò truyền thông và tăng cường huy động xã hội hóa ở địa phương.
Về phía đại diện Tập đoàn TH, đơn vị đồng hành triển khai mô hình, ngoài việc tổng kết việc thực hiện Mô hình trong thời gian vừa qua, bà Thái Hương, Nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng chiến lược Tập đoàn TH cam kết tiếp tục đồng hành với chương trình thêm 20 tỉnh nữa.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết, Thứ trưởng Ngô Thị Minh ghi nhận và khẳng định sự thành công của Mô hình là nhờ sự vào cuộc của các chuyên gia, các Bộ, ngành liên quan, cũng như các thầy cô, cán bộ quản lý ở các địa phương thí điểm; đặc biệt là sự đồng hành rất có tâm vì trách nhiệm cộng đồng của Tập đoàn TH.
Để nhân rộng mô hình đối với học sinh THCS, THPT, sinh viên, Thứ trưởng lưu ý một số nhiệm vụ trong thời gian tới như tập trung tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên, khắc phục những khó khăn trong công tác đào tạo thời gian qua; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất; nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, nhân viên y tế, cán bộ giáo viên, kết hợp chặt chẽ với gia đình, tạo thành thói quen dinh dưỡng hợp lý cho học sinh. Và đặc biệt cần thay đổi nhận thức hành vi của toàn xã hội về vấn đề dinh dưỡng và thể thao học đường. Thứ trưởng kêu gọi sự vào cuộc của toàn xã hội bên cạnh sự đồng hành của Bộ GDĐT, các bộ ban ngành và Tập đoàn TH, các địa phương cũng cần chủ động tìm kiếm các đơn vị, doanh nghiệp tài trợ, truyền thông cho Mô hình.
Ngoài ra, cần tiếp tục khảo sát để nhân rộng mô hình, không chỉ gói gọn trong 20 tỉnh. Đặc biệt chú trọng số hóa, xây dựng cơ sở dữ liệu ngành ở từng địa phương. Tăng cường vệ sinh an toàn thực phẩm, tập trung vào các thực đơn dinh dưỡng, phù hợp với từng địa phương, vùng miền. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện mô hình.
Hy vọng với các kết quả tốt đẹp ban đầu này, cùng với việc bám sát và lồng ghép hiệu quả các Chương trình, Đề án về dinh dưỡng, thể thao mà Chính phủ đã ban hành sẽ góp phần tạo sức mạnh tổng lực để triển khai, nhân rộng Mô hình góp phần nâng cao thể lực, tầm vóc cho các em học sinh, đào tạo một thế hệ phát triển toàn diện về Trí – Đức – Thể - Mỹ như chúng ta đang hướng tới.
An An