Một số định hướng hoạt động khoa học công nghệ trong giai đoạn hiện nay của trường Đại học Vinh (tiếp)

Nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu của các trường Đại học Việt Nam phát triển theo mô hình đại học nghiên cứu, việc bổ sung các nguồn tin KH&CN, tăng cường chia sẻ nguồn lực thông tin, sử dụng hiệu quả kinh phí bổ sung hàng năm là nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của Trung tâm.

Ban giám hiệu trường Đại học Vinh luôn có sự quan tâm sâu sát
tới công tác khoa học công nghệ của Nhà trường (Ảnh: TH )

Một mặt, giúp các thư viện tăng cường khả năng đáp ứng, thoả mãn nhu cầu tin KH&CN của người dạy, người học để sớm khắc phục sự thiếu hụt về giáọ trình, tài liệu, nguồn thông tin khoa học, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo. Mặt khác, phát huy tính hiệu quả, tiết kiệm kinh phí trong đầu tư phát triển nguồn lực thông tin, hướng tới sự đầu tư tập trung, tránh đầu tư dàn trải, trùng lặp. Chính vì vậy, vấn đề xây dựng và phát triển nguồn tài nguyên thông tin, nâng cao năng lực tự động hóa, là yêu cầu cấp bách đối với hệ hống thư viện các trường đại học Việt.

Trong thời gian tới, trường Đại học Vinh xác định cần đẩy mạnh khoa học công nghệ trong đào tạo bằng các giải pháp đồng bộ:

Trung tâm phát triển theo xu hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xây dựng và phát triển thư viện số, trên quan điểm phục vụ mới: Gắn kết chặt chẽ hoạt động thư viện với hoạt động đào tạo và nghiên cứu; Hướng tới người sử dụng, tạo điều kiện để NDT khai thác, thỏa mãn nhu cầu thông tin một cách thuận lợi, nhanh chóng, hiệu quả.

Ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu của CNTT&TT vào hoạt động TTTV, phát triển mô hình thư viện mở, theo hướng tái cấu trúc không gian thư viện để có thể phục vụ một cách linh hoạt việc nghiên cứu, học tập của NDT. Tồ chức lại các tiện ích, nguồn tin và các loại hình dịch vụ của thư viện theo hướng tích hợp hài hòa vào chuỗi hoạt động giảng dạy, học tập và nghiên cứu.

Đổi mới từ nhận thức đến cơ chế quản lý và phương thức hoạt động. Chuyển dịch phương thức hoạt động của thư viện, từ chỗ chỉ cung cấp các dịch vụ một cách thụ động trước nhu cầu người dùng tin chuyển sang việc bảo đảm thông tin một cách chủ động đến người dạy, ngưởi học;

Tiếp tục đẩy mạnh liên thông chia sẻ nguồn thông tin số nội sinh với các thư viện đại học trong và ngoài nước thông qua việc tham gia vào các tổ chức có cùng chung lợi ích, trách nhiệm và nghĩa vụ.

Liên kết xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung cho các thư viện cùng chuyên nghành, lĩnh vực để tiết kiệm ngân sách. Phối hợp tạo lập các mạng lưới dịch vụ để giúp NDT khai thác thông tin thông qua hệ thống mạng lưới CSDL liên thư viện.

Đưa ra giải pháp, chính sách về việc phát triển nguồn tài nguyên số hỗ trợ đắc lực mô hình đào tạo từ xa.

Đẩy mạnh hướng hợp tác giữa các đơn vị thành viên trong Liên hợp thư viện:

Liên hợp thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN, hình thành hợp tác giữa các đơn vị thành viên trong việc sử dụng nguồn tin KH&CN cùng nhu cầu và cam kết thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia; trước mắt cần tổ chức theo hai nhóm: Nhóm hệ thống thư viện chuyên ngành, đa ngành (do Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia làm đầu mối); Nhóm hệ thống thư viện công cộng (do Thư viện Quốc gia Việt Nam làm đầu mối).

Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia và Thư viện Quốc gia Việt Nam cần có sự hợp tác và phối hợp chặt chẽ nhằm phát huy hiệu quả vai trò là cơ quan TTTV đầu đàn của hệ thống thông tin khoa học và công nghệ Quốc gia, trong việc xây dựng mô hình hệ thống tạo lập, cung cấp và chia sẻ nguồn tài nguyên số Quốc gia trong cả nước, theo hướng:

+ Hình thành nhóm thư viện theo vùng lãnh thổ và thực hiện chính sách liên kết phù hợp;
+ Hình thành nhóm thư viện theo lĩnh vực/ phạm vi ngành khoa học và thực hiện chính sách liên kết phù hợp;
+ Hình thành nhóm thư viện kết hợp theo vùng lãnh thổ/phạm vi ngành và thực hiện chính sách liên kết phù hợp;

Các Liên chi Hội thư viện Đại học cần phát huy vai trò hoạt động của tổ chức trong việc xây dựng mô hình liên kết, hình thành cơ chế trao đổi, chia sẻ trong mỗi nhóm và có sự điều phối của Liên chi Hội.

Trung tâm TTTV Đại học Quốc gia Hà Nội và Trung tâm TTTV Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, là hai đơn vị đầu đàn trong hệ thống thư viện đại học, hàng năm được Nhà nước đầu tư kinh phí lớn từ nguồn ngân sách và các dự án cho việc phát triển nguồn tin KH&CN, cần xây dựng mô hình liên kết hệ thống và có chính sách hỗ trợ, chia sẻ quyền sử dụng các nguồn tài nguyên số đang sử dụng với các thư viện trường Đại học trong cả nước.

Để đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của xã hội thông tin, trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học Việt Nam hiện nay, đòi hỏi các thư viện đại học cần thực hiện mạnh mẽ nhiệm vụ chuẩn hóa, hiện đại hóa, đổi mới phương thức hoạt động, vấn đề trọng tâm là sự thay đổi theo chiều hướng phát triển bộ sưu tập số, nguồn tin khoa học và công nghệ (KH&CN), để thích ứng với vai trò, nhiệm vụ mới.

Có thể nói không một thư viện nào trên thế giới có đủ điều kiện về kinh phí, cơ sở vật chất đáp ứng được tất cả nhu cầu thông tin đa dạng của bạn đọc. Trong bối cảnh chung của các thư viện đại học Việt Nam hiện nay, việc hình thành liên kết hoạt động, thực hiện chia sẻ nguồn lực và góp kinh phí mua quyền truy cập nguồn tin KH&CN dùng chung là một đòi hỏi khách quan nhằm khắc phục sự hạn chế của mỗi thư viện, phát huy sức mạnh tổng thể trong sự thống nhất tập trung, phù hợp với xu thế phát triển của ngành thông tin - thư viện Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Thùy Anh

Ảnh trong bài
  • Một số định hướng hoạt động khoa học công nghệ trong giai đoạn hiện nay của trường Đại học Vinh (tiếp)