Từ thực trạng và kết quả đạt được ...
Tính đến 31/7/2015, Bộ VHTTDL có 13 cơ sở đào tạo sau đại học về văn hóa, thể thao, trong đó khối ngành văn hóa nghệ thuật có 9 cơ sở đào tạo; khối ngành TDTT có 4 cơ sở đào tạo. Các cơ sở đào tạo sau đại học thuộc khối ngành VHTTDL trực thuộc Bộ chủ yếu ở Thủ đô Hà Nội (7 cơ sở), Tp. Hồ Chí Minh (4 cơ sở), miền Trung (2 cơ sở). Riêng về đào tạo sau đại học khối du lịch, Bộ chưa có cơ sở đào tạo, đây cũng là một trở ngại lớn đối với người học và cơ quan quản lý Nhà nước về đào tạo sau đại học trong lĩnh vực du lịch.
Các mã ngành đào tạo ở trình độ thạc sỹ, tiến sỹ khối ngành văn hóa nghệ thuật hiện nay là 22 mã ngành trong đó: thạc sỹ 14 mã ngành, tiến sỹ có 8 mã ngành; khối ngành TDTT: mã ngành đào tạo trình độ thạc sỹ 2 mã ngành, tiến sỹ 2 mã ngành. Nếu so sánh về số lượng đội ngũ cán bộ khoa học có trình độ sau đại học ở một số ngành trong toàn quốc thì lực lượng cán bộ các nhà khoa học của khối ngành văn hóa, thể thao và du lịch còn quá ít và chiếm tỷ lệ thấp. Hiện nay tham gia trực tiếp vào giảng dạy sau đại học về văn hóa nghệ thuật, TDTT trong vòng 5 năm qua chúng ta có: 6 giáo sư, 121 phó giáo sư, 54 nhà giáo nhân dân, 78 nghệ sĩ nhân dân, 224 tiến sỹ, cùng hàng chục các huấn luyện viên chính, huấn luyện viên cao cấp, các chuyên gia tham gia giảng dạy và phản biện tại các hội đồng bảo vệ chấm luận văn cao học và luận án tiến sỹ.
 |
Trong 5 năm qua toàn ngành đã đào tạo được 238 tiến sĩ (trong đó có 3 tiến sĩ quốc tịch Lào)
(Ảnh: Thế Thiện) |
Đội ngũ cán bộ khoa học của ngành VHTTDL chỉ bằng số lượng cán bộ khoa học của các cơ sở đào tạo như: Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Học viện Tài Chính, Học viện hành chính quốc gia Hồ Chí Minh... Tuy nhiên, nhìn tổng thể về đội ngũ các nhà khoa học của khối ngành văn hóa, thể thao và du lịch được đào tạo cơ bản, có chất lượng tại các cơ sở đào tạo sau đại học ở trong nước và hệ thống ở các nước xã hội chủ nghĩa, chủ yếu là Liên Xô (cũ) và các nước Đông Âu. Dần dần chúng ta được bổ sung thêm đội ngũ cán bộ khoa học trẻ có trình độ thạc sỹ, tiến sỹ được đào tạo trong và ngoài nước trong những năm gần đây.
Hiện nay, số học viên cao học và nghiên cứu sinh đang theo học tại các cơ sở trực thuộc Bộ là 1.826 học viên cao học (trong đó có 5 học viên quốc tịch Lào); 492 nghiên cứu sinh. Trong 5 năm qua (2010 - 2015) các cơ sở đào tạo sau đại học trực thuộc Bộ đã đào tạo được 2.999 thạc sỹ (trong đó 13 thạc sỹ người nước ngoài: 12 quốc tịch Lào, 1 thạc sỹ quốc tịch Hàn Quốc); 238 Tiến sĩ (trong đó có 3 tiến sỹ quốc tịch Lào).
Tính riêng trong năm 2015 khối ngành văn học nghệ thuật đã có thêm một, hai cơ sở đào tạo được giao nhiệm vụ đào tạo trình độ sau đại học. Tính đến thời điểm ngày 1/1/2015, trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, TDTT có 35 học viên cao học và nghiên cứu sinh đang học tập và nghiên cứu tại nước ngoài và trên 20 học viên cao học đang tham gia học tập, nghiên cứu theo chương trình đề án 322 với các nước: Trung Quốc, Anh, Nga, Pháp, NewZealand....
Như vậy đội ngũ cán bộ khoa học trẻ của ngành văn hóa, thể thao và du lịch trong vòng từ 3 - 5 năm tới sẽ được bổ sung đáng kể, nguồn đào tạo học viên cao học và nghiên cứu sinh trong nước cũng dần được tăng lên. Dự báo số học viên cao học và nghiên cứu sinh được đào tạo trong và ngoài nước của toàn ngành từ năm 2015 sẽ tăng nhanh và đến năm 2020 tăng gấp 2 lần do sự điều chỉnh và kết quả của đề án đào tạo 20.000 tiến sỹ.
... đến nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu trong thời gian tới
Có thể khẳng định, trong 5 năm qua, công tác đào tạo sau đại học của ngành văn hóa, thể thao và du lịch đã được lãnh đạo Bộ VHTTDL đặc biệt quan tâm, đạt nhiều kết quả, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển ngành và công cuộc dựng xây và phát triển đất nước. Hệ thống cơ sở đào tạo sau đại học về văn hóa thể thao và du lịch đã liên tục phát triển, thu hút ngày càng nhiều học viên cao học và nghiên cứu sinh. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động đào tạo sau đại học về văn hóa, thể thao và du lịch được chú trọng tạo sự chuyển biến mới trong sự nghiệp phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao đáp ứng nhu cầu phát triển ngành văn hóa, thể thao và du lịch trong giai đoạn hiện nay, đi đúng định hướng của Đảng và Nhà nước trong đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết Trung ương số 29, cũng như tiếp tục thực hiện các Nghị quyết của Trung ương về văn hóa.
Từ thực tiễn công tác đào tạo sau đại học như đã kể trên, ngành văn hóa, thể thao và du lịch đã đưa ra một số các giải pháp cần thiết nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác đào tạo sau đại học, đặc biệt là trong công tác quản lý và đào tạo cao học và nghiên cứu sinh cho các cơ sở đào tạo. Trong đó, tập trung vào 6 giải pháp chủ yếu như: Cần nâng cao năng lực cán bộ quản lý đào tạo sau đại học; xây dựng đội ngũ các nhà giáo; nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, tâm huyết với nghề; đổi mới phương pháp đào tạo, phương pháp tổ chức phù hợp với trình độ đào tạo sau đại học; giải quyết thỏa đáng mối quan hệ giữ quy mô đào tạo về điều kiện đảm bảo chất lượng trong đào tạo sau đại học; đẩy mạnh hợp tác liên kết với nước ngoài.
Mặc dù còn gặp một số khó khăn nhất định, nhưng với sự quan tâm trực tiếp của Bộ VHTTDL và các cơ quan quản lý, đặc biệt là Bộ GD&ĐT, sự hỗ trợ của các địa phương cùng sự tâm huyết, cống hiến sức lực và trí tuệ không biết mệt mỏi của đội ngũ các nhà khoa học, các giáo sư - viện sỹ, Phó giáo sư, Tiến sỹ - Tiến sỹ khoa học cùng với đội ngũ giảng viên yêu nghề, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng hệ thống các cơ sở đào tạo sau đại học về văn hóa, thể thao và du lịch sẽ có những khâu đột phá và những bước phát triển mới bền vững, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
N.H