Thực tế nghiên cứu cho thấy, thể lực và tầm vóc của thanh niên Việt Nam thua kém nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Với chiều cao trung bình 1m70 (nam), 1m60 (nữ) ở các quốc gia Châu Á: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á như: Singapore, Malaysia… thì chiều cao thân thể của thanh niên Việt Nam, trung bình 1m66 (nam) và 1m56 (nữ). Điều này cho thấy, chiều cao thân thể của thanh niên nước ta tăng chậm (ước tính khoảng 1,5cm sau hơn 10 năm) và đạt mức chậm so với thế giới.
Có rấ nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, tuy nhiên theo GS.TS Dương Nghiệp Chí, nguyên nhân trực tiếp là do đại đa số học sinh đang ở lứa tuổi phát triển mạnh không nhận được sự tác động đồng thời về chăm sóc dinh dưỡng và thể dục thể thao; Điều kiện phát triển TDTT ở các trường phổ thông rất thiếu thốn, đặc biệt là ở các vùng sâu vùng xa. Nguyên nhân gián tiếp là do nhận thức của xã hội và gia đình về sự cần thiết phải phát triển thể lực, tầm vóc của thế hệ trẻ chưa đúng mức; kinh tế của không ít gia đình còn nhiều khó khăn…
 |
| Cần đẩy mạnh các hoạt động thể thao ngoại khóa (Ảnh:TA ) |
Năm 2015 đánh dấu 3 năm đề án nâng cao tầm vóc thể lực người Việt Nam được đưa vào triển khai (Chính phủ phê duyệt ngày 28/4/2011 theo Quyết định số 641/QĐ –TTg). Đây là một dấu mốc quan trọng và cũng là thời điểm cần thiết để thúc đẩy đề án tiến lên một bước.
Trong 3 năm qua, Đề án tuy gặp nhiều khó khăn song đã từng bước được triển khai và đạt được một số kết quả nhất định: Thành lập Ban điều phối đề án; Nghiệm thu 4 chương trình thành phần, gồm: (1) chương trình nghiên cứu cơ bản về gen, (2) chương trình chăm sóc dinh dưỡng, (3) chương trình phát triển giáo dục thể chất trường học, (4) chương trình truyền thông; Tổ chức lễ phát động “chung tay vì thể lực, tầm vóc người Việt Nam” và một số hoạt động gây tiếng vang của chương trình truyền thông; Khảo sát thực trạng TDTT ở 6% tổng số trường học trong toàn quốc; Bước đầu triển khai sữa học đường nhờ lồng ghép với chương trình quốc gia…
Để đề án thực sự đi vào đời sống nhân dân và thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm đã được xác định, theo GS.TS Dương Nghiệp Chí, nhất thiết phải thực hiện 3 nhóm giải pháp đồng bộ sau:
Nhóm giải pháp điều phối của Nhà nước và tăng tính tích cực của các trường học:
- Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các bộ liên quan ban hành thông tư liên tịch, hướng dẫn sửa chữa quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện đề án 641. Bộ Tài chính xem xét cho phép Ban điều phối đề án thành lập công ty đầu tư phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam, giúp huy động, quản lý và sử dụng nguồn ngân sách, nguồn ngoài ngân sách phục vụ đề án.
- Bộ Y tế phối hợp với Bộ GD&ĐT hình thành nội dung và phương pháp hướng dẫn về dinh dưỡng hàng ngày thông qua các giáo viên chủ nhiệm lớp, học sinh đến từng hộ gia đình. Bộ GD&ĐT cho phép các trường, các giáo viên chủ nhiệm chủ động thực hiện công tác này. Bộ Y tế định kỳ kiểm tra, đánh giá về dinh dưỡng đối với một số gia đình.
- Thông qua chương trình 3, cơ quan TDTT phối hợp với cơ quan phát triển TDTT ngoại khóa theo 2 cách: Một là giáo viên chủ nhiệm các lớp có danh sách theo dõi, khuyến khích học sinh tập thể thao ngoại khóa. Hai là khuyến khích các trường mở các lớp thể thao giải trí tại trường nếu có điều kiện. Đồng thời các trường đều phải có chương trình tổ chức thi đấu thể thao, vui chơi giải trí hàng năm.
Nhóm giải pháp tham gia của xã hội và gia đình:
- Các tỉnh, thành có cơ chế khuyến khích thành lập các trung tâm (công ty hoặc câu lạc bộ) tư vấn và hướng dẫn chăm sóc thể lực, tầm vóc cho thế hệ trẻ. Thông qua các tổ chức này, các gia đình học sinh được tư vấn về dinh dưỡng, TDTT, lối sống; được đưa con, cháu tới tập luyện TDTT tăng thể lực và tầm vóc. Các tổ chức này được Ban điều phối đề án lập danh sách theo dõi và hỗ trợ, nhân rộng.
- Khuyến khích các tổ chức xã hội, gia đình, tư nhân lập các cơ sở hoạt động dịch vụ tập luyện TDTT tăng thể lực và tầm vóc cho thế hệ trẻ. Ban điều phối đề án cần theo dõi, hỗ trợ có trọng điểm đối với các cơ sở này.
- Ban điều phối đề án tổ chức Hội thảo, hướng dẫn, cấp giấy chứng nhận, biểu dương thích hợp đối với các tổ chức, cơ sở chăm sóc thể lực, tầm vóc cho thế hệ trẻ.
Nhóm giải pháp tham gia của các doanh nhân:
- Thống kê, theo dõi và hỗ trợ các doanh nghiệp sữa đưa vào học đường.
- Thống kê, theo dõi, hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng thực sự có hiệu quả đối với tăng thể lực, tầm vóc của thế hệ trẻ.
- Thống kê, theo dõi, hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lưu thông dụng cụ TDTT có lợi đặc biệt đối với tăng thể lực, chiều cao thân thể của thế hệ trẻ.
- Thực hiện hội thảo, khuyến khích các doanh nghiệp trực tiếp tham gia tài trợ cho phát triển thể lực, tầm vóc của thế hệ trẻ, cho thi đấu tể thao trường học.
Thùy Anh (tổng hợp)