Cụ thể hóa chủ trương đổi mới giáo dục toàn diện
Việc ban hành công văn nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó yêu cầu “giáo dục đảm bảo hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu; phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, các giá trị truyền thống của dân tộc”. Đây cũng là hoạt động của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 6/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh, trong đó xác định mục tiêu của việc dạy học 2 buổi/ngày là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bổ ích, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.
Công tác giáo dục thể chất được đẩy mạnh trong trường học
Trước đó, Bộ GDĐT đã ban hành Công văn số 4567/GDĐT-GDPT ngày 5/8/2025 về hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày đối với các trường tiểu học, THCS và THPT, trong đó hướng dẫn việc chú trọng nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mĩ cho học sinh.
Tuy nhiên, để huy động được nhiều lực lượng xã hội tham gia vào trường học, đặc biệt là việc mời các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông, cần những hướng dẫn cụ thể để thống nhất về mục đích, yêu cầu, điều kiện… và quy trình thực hiện nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả tổ chức hoạt động; phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, nhà trường, tâm sinh lý lứa tuổi học sinh; không gây quá tải cho học sinh và các bên liên quan.
Làm phong phú hoạt động dạy học, thúc đẩy giáo dục toàn diện
Theo công văn, đối với các môn học, hoạt động giáo dục quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông được tổ chức dạy học vào buổi 1, nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia dạy học theo các tiết học hoặc chuyên đề bảo đảm kế hoạch giáo dục nhà trường, kế hoạch môn học, hoạt động giáo dục và đáp ứng được yêu cầu cần đạt theo quy định.
Đối với các hoạt động tăng cường, trải nghiệm, câu lạc bộ nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống, giao lưu văn hóa… được tổ chức vào buổi 2, nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường đã được phê duyệt.
Các nhà trường cần có kế hoạch cụ thể phù hợp với điều kiện thực tiễn về nhu cầu mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên và phải có sự đồng thuận của các lực lượng tham gia. Khi hợp đồng phải trao đổi, thống nhất về quan điểm, nội dung, chương trình, phương pháp, tác phong sư phạm, nội quy, quy chế của ngành, của cơ sở giáo dục và bảo đảm các tiêu chuẩn, điều kiện đối với các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên theo quy định; có cơ chế phối hợp và cơ chế tài chính rõ ràng, minh bạch, đảm bảo triển khai hiệu quả, ổn định, bền vững.
Bộ GDĐT cũng lưu ý việc đa dạng hóa các hình thức tổ chức: tổ chức chuyên đề, hội thảo, tập huấn, biểu diễn, thi đấu, giao lưu nghề truyền thống…; gắn với mục tiêu giáo dục toàn diện và phát triển phẩm chất, năng lực học sinh thông qua việc bồi dưỡng, huấn luyện kỹ năng, truyền đạt kinh nghiệm thực tiễn về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, lối sống, giá trị đạo đức giúp tạo không gian linh hoạt gắn kết học sinh với thực tiễn, phát triển năng khiếu, khơi gợi cảm hứng học tập.
Bộ Giáo dục và Đào tạo lưu ý nhà trường ưu tiên mời 4 nhóm chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên được ưu tiên mời gồm: chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, bằng cấp, chứng chỉ phù hợp với ngành, nhóm ngành, có kinh nghiệm thực tiễn và uy tín nghề nghiệp trong lĩnh vực liên quan, có thành tích, công trình nghiên cứu được công nhận; nghệ nhân, nghệ sỹ đã đạt các danh hiệu do nhà nước phong tặng hoặc đạt các giải thưởng cấp Bộ, cấp tỉnh trở lên… có những đóng góp được giới chuyên môn và công chúng ghi nhận; huấn luyện viên có văn bằng, chứng chỉ huấn luyện viên do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có thành tích huấn luyện vận động viên đạt giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao, có kinh nghiệm thực tế trong công tác huấn luyện, đào tạo; vận động viên đạt đẳng cấp vận động viên cấp 1 trở lên hoặc đoạt huy chương, giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao.
Bộ GDĐT yêu cầu các Sở GDĐT chủ động tham mưu với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố thực hiện nhiều giải pháp, trong đó: cần xây dựng và ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí, chính sách đãi ngộ cho chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên được mời phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và các quy định của pháp luật; khuyến khích, tạo điều kiện cho việc xã hội hóa, huy động các nguồn lực hợp pháp từ cộng đồng, doanh nghiệp, tổ chức xã hội cùng tham gia theo quy định của pháp luật.
Bộ GDĐT cũng chỉ đạo các Sở GDĐT: xây dựng chương trình phối hợp giữa ngành giáo dục với các cơ quan, đơn vị văn hóa, nghệ thuật, thể thao, đoàn thể, chính quyền địa phương để huy động được người giỏi ngoài lực lượng nhà giáo tham gia giảng dạy, huấn luyện trong các cơ sở giáo dục phổ thông; xây dựng mô hình triển khai thí điểm, đánh giá, báo cáo, rút kinh nghiệm và nhân rộng tại địa phương; lập cơ sở dữ liệu và tổ chức tập huấn những kỹ năng sư phạm cơ bản, phù hợp với lứa tuổi học sinh theo cấp học cho chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên trước khi tham gia giảng dạy.
Công văn cũng hướng dẫn các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu có trường phổ thông thực hiện các quy trình nghiệp vụ để thực hiện mời các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên theo cơ chế đồng giảng và thỉnh giảng để bảo đảm quy tắc ứng xử, an toàn và đạt chất lượng, hiệu quả. Trong đó, các nhà trường cần phải khảo sát nhu cầu thực tế của học sinh, cha mẹ học sinh và xây dựng kế hoạch nhà trường, kế hoạch dạy học cụ thể phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường để ký kết hợp đồng và có trách nhiệm thông báo công khai đến cha mẹ học sinh các khoản thu - chi liên quan đến việc mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên.
Bài, ảnh: PV