Đẩy mạnh tinh thần tập luyện thể thao cho đồng bào dân tộc Khmer
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long có tới hơn 22.600 người dân tộc Khmer (chiếm 2.2% dân số). Trong đó, địa phương quy tụ tỷ lệ đông nhất là thị xã Bình Minh và các huyện: Vũng Liêm, Trà Ôn, Tam Bình.
Tỉnh tích cực xây dựng Đề án phát triển môn bi sắt
Cùng với quan tâm phát triển kinh tế, xã hội các cấp chính quyền tỉnh đã quan tâm nhiều hơn đến nhu cầu tập luyện thể thao nâng cao sức khỏe của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Thông qua việc tham gia các giải đấu phong trào do địa phương tổ chức, nhận thức của người dân về những lợi ích của việc tập luyện thể thao cũng được nâng lên từ đó. Các hoạt động TDTT được xem là “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer trên địa bàn tỉnh.
Và để gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc thông qua hoạt động TDTT, các địa phương đã linh hoạt tổ chức thi đấu những môn thể thao truyền thống lồng ghép vào các dịp lễ, Tết cổ truyền, Ngày hội văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer… Những hoạt động này đã góp phần tạo không khí vui tươi, phấn khởi và trở thành nếp sinh hoạt văn hóa truyền thống, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân ở địa phương.
Thực tế, ngoài những môn thể thao phổ biến như: bóng đá, bóng chuyền, các môn mang đặc trưng của vùng đồng bào Khmer như: đua ghe ngo, đẩy gậy, bi sắt, cờ ốc… luôn được quan tâm, duy trì tổ chức và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của bà con dân tộc nơi đây. Hay như, tại các điểm chùa đều có sân bóng chuyền để đáp ứng nhu cầu luyện tập, phát triển phong trào.
Một số địa phương điển hình phải nhắc đến đó là xã Đông Bình, thị xã Bình Minh. Trên địa bàn hiện có 2 ấp có đồng bào dân tộc Khmer sinh sống, chiếm 30% số hộ trên toàn xã. Nếu trước đây, người dân chủ yếu tập trung cải thiện thu nhập thì hiện nay đã quan tâm nhiều hơn đến việc rèn luyện sức khỏe thông qua tập luyện TDTT. Tranh thủ buổi chiều sau giờ làm, giờ học, người dân tích cực tham gia tập thể dục, tập luyện các môn bóng đá, bóng chuyền, võ thuật… để nâng cao sức khỏe và có thêm kỹ thuật tham gia các giải đấu do địa phương tổ chức.
Các em nhỏ thi kéo co tại lễ Sel Dolta điểm chùa Kỳ Son (xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình)
Còn tại xã Hựu Thành, huyện Trà Ôn, hiện có khoảng 20% dân số là người dân tộc Khmer. Địa phương đã phát huy vai trò xã hội hóa, vận động nhân dân đóng góp xây dựng sân bãi phục vụ cho tập luyện, giao lưu thi đấu thể thao, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” và thể thao quần chúng trong vùng đồng bào Khmer. Địa phương thường xuyên tổ chức, tạo điều kiện cho người dân tham gia các hoạt động thể thao ở các môn, như: Kéo co, đẩy gậy, bóng chuyền, đua ghe ngo...
Nhằm cổ vũ, động viên nhân dân, Sở VHTTDL tỉnh cũng đã thường xuyên phối hợp triển khai với các địa phương tổ chức Chương trình Tết quân dân và Ngày hội VHTT đồng bào Khmer tỉnh Vĩnh Long. Năm 2025, chương trình được tổ chức tại xã Đông Thành (Thị xã Bình Minh) thu hút hơn 300 VĐV là đồng bào dân tộc Khmer và cán bộ, chiến sỹ thuộc các đơn vị vũ trang trên địa bàn tỉnh. Ngày hội tổ chức các môn thể thao như: bóng đá 5 người, bóng chuyền nam, và không thể thiếu các môn thể thao dân tộc là đua ghe tam bản nam – nữ, đẩy gậy.
Theo Giám đốc Trung tâm huấn luyện và thi đấu thể thao tỉnh Nguyễn Minh Hiền: Chương trình có ý nghĩa rất thiết thực nhằm kết nối ngày tết truyền thống của dân tộc với các hoạt động chính trị, chính sách hậu phương quân đội. Qua đó, giúp ngành thể thao tỉnh kịp thời tuyển chọn các VĐV có năng khiếu để bồi dưỡng và tạo điều kiện thi đấu tại các giải, hội thao trong khu vực và cả nước.
Chú trọng công tác bảo tồn thể thao dân tộc
Nhằm khôi phục, bảo tồn và phát huy các loại hình thể thao dân tộc truyền thống của đồng bào Khmer, tỉnh Vĩnh Long đã đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” giai đoạn 2021 – 2030; tỉnh cũng đầu tư phát triển một số môn thể thao dân tộc, trong đó có đề án “Phát triển môn Bi sắt trong chùa đồng bào dân tộc Khmer tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2020 - 2025”.
Theo Phó Giám đốc Sở VHTTDL Huỳnh Trung Toàn: Thời gian tới, ngành sẽ tiếp tục rà soát để có kế hoạch hỗ trợ chuyên môn thi đấu, khôi phục, bảo tồn các trò chơi dân gian, môn thể thao truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer.
Đồng bào dân tộc Khmer ở xã Loan Mỹ (Tam Bình) tham gia giải đua ghe ngo mừng lễ Ok Om Bok
Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công tác bảo tồn thể thao vùng đồng bào dân tộc Khmer, việc nâng cao chất lượng hoạt động của thiết chế văn hóa – thể thao tại các địa phương được quan tâm, chú trọng. Tính đến nay, tỉnh Vĩnh Long có 315 sân bóng đá mini, 37 hồ bơi, hơn 300 nhà tập, phòng tập các môn thể thao như: cầu lông, billiards, yoga, thể hình, fitness, thể dục thẩm mỹ, thể dục dưỡng sinh…; hơn 1000 dụng cụ tập luyện TDTT đơn giản tại các công viên, đường phố, trung tâm văn hóa – thể thao cấp xã và nhà văn hóa – khu thể thao ấp, liên ấp.
Các xã đã đầu tư xây dựng 96 nhà văn hóa – khu thể thao ấp, liên ấp, có diện tích từ 1000 m2 trở lên, hội trường được bố trí từ 100 – 150 ghế ngồi, sân khấu có diện tích 30m2 và các công trình phụ trợ theo quy định. Những ấp chưa có nhà văn hóa – khu thể thao được UBND xã trưng dụng những địa điểm công cộng như trường học, trung tâm văn hóa – thể thao xã… làm địa điểm vui chơi, giải trí, tập luyện TDTT cho người dân.
Theo ghi nhận của lãnh đạo Trung tâm Văn hóa thông tin và thể thao huyện Tam Bình – đơn vị có đông đồng bào Khmer sinh sống nhất: thời gian qua, huyện đã phối hợp chính quyền địa phương, tận dụng nguồn cơ sở vật chất địa phương để tổ chức nhiều giải thi đấu thể thao truyền thống như: Đua ghe ngo, đua ghe tam bản… nhằm chào mừng các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer, đặc biệt là Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay, lễ Sel Dolta,…Mục tiêu lớn nhất khi tổ chức các giải đấu này là thông qua việc thu hút đông đảo VĐV là bà con dân tộc nơi đây tham gia tranh tài góp phần gắn kết tình đoàn kết, xây dựng lối sống lành mạnh, nâng cao văn hóa, tinh thần cho cộng đồng dân cư nơi đây.
Thời gian tới, sự phát triển của phong trào TDTT quần chúng nói chung cùng với sự quan tâm, đầu tư của các ngành, chính quyền địa phương các cấp, phong trào TDTT vùng đồng bào Khmer sẽ có những bước tiến xa hơn, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của nền thể thao thành tích cao của toàn tỉnh Vĩnh Long.
Minh Phương, ảnh: VL