Thành phố Thụy Sĩ đã trở thành trung tâm của đối thoại, cam kết và hành động toàn cầu xung quanh một trong những vấn đề cấp bách nhất trong thể thao đương đại: tạo ra môi trường an toàn, toàn diện và lành mạnh cho các VĐV ở mọi cấp độ. Tại Hội nghị thượng đỉnh, Ủy ban Olympic quốc tế đã tập hợp hơn 250 đại diện từ 100 tổ chức, bao gồm các cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức phát triển, các công ty tác động xã hội, các nhà lãnh đạo thanh niên và các chuyên gia bảo vệ, với mục đích đưa ra một kế hoạch hành động toàn diện chống lại bạo lực trong thể thao.
Một trong những chủ đề ưu tiên trong chương trình nghị sự là thể thao an toàn, tức là thể thao không có bạo lực, phân biệt đối xử, bỏ bê và lạm dụng. Các vấn đề cơ bản như sức khỏe tinh thần của VĐV và việc đưa thể thao vào các chiến lược phòng ngừa bạo lực rộng hơn cũng đã được giải quyết.
Động lực đằng sau sáng kiến toàn cầu này được dẫn dắt bởi Hoàng tử Faisal Al Hussein của lực lượng đặc nhiệm quốc tế về thể thao an toàn. Trong bài phát biểu của mình, ông đã đưa ra một thông điệp rõ ràng và mạnh mẽ. "Thể thao có sức mạnh to lớn thúc đẩy sự thay đổi, một sức mạnh đã chuyển động trên toàn cầu. Bây giờ là lúc để phát huy động lực đó và thúc đẩy hơn nữa. Chúng ta phải tiếp tục cải thiện các hệ thống bảo vệ và trách nhiệm của mình. Sức khỏe tinh thần phải được coi trọng như các chấn thương về thể chất. Và trên hết, chúng ta cần những nhà lãnh đạo hành động với sự chính trực, không chỉ có chủ đích."
Với tuyên bố này, Hoàng tử Faisal kêu gọi sự cần thiết của một nhà lãnh đạo biết lắng nghe, phản hồi và tạo ra môi trường mà phẩm giá, sự an toàn và hạnh phúc là điều không thể thương lượng. Theo lời của ông, cam kết không chỉ thừa nhận tầm quan trọng của những thách thức này mà còn phải thực hiện các chính sách cụ thể và lâu dài để xóa bỏ chúng.
Cam kết đổi mới của Ủy ban Olympic quốc tế đối với việc bảo vệ kỹ thuật số cho các VĐV là một trong những trụ cột chính của hội nghị thượng đỉnh. Kết quả triển khai chương trình phòng chống lạm dụng trực tuyến tham vọng nhất trong Thế vận hội Olympic mùa hè Paris 2024, đã cho thấy rằng công cụ do trí tuệ nhân tạo cũng sẽ được triển khai tại Thế vận hội Olympic mùa đông Milano Cortina 2026. Hệ thống này, giám sát và lọc nội dung có hại, nhằm bảo vệ không gian kỹ thuật số của các VĐV, một thế giới ngày càng thù địch do lạm dụng ẩn danh và các mối đe dọa trên phương tiện truyền thông xã hội. Mục tiêu là tạo ra một môi trường kỹ thuật số "an toàn hơn và tôn trọng hơn đối với tất cả những người tham gia".
Hội nghị thượng đỉnh đóng vai trò là bệ phóng cho nhiều chương trình chung giữa Ủy ban Olympic quốc tế và các thực thể quan trọng khác. Phó Giám đốc y tế, y học và khoa học của Ủy ban Olympic quốc tế, Kirsty Burrows, hoan nghênh các thỏa thuận đã đạt được: “Triệu tập các bên liên quan từ khắp nơi trên thế giới, Hội nghị thượng đỉnh Olympism365 đã tạo điều kiện cho việc phát triển các chương trình và công cụ cụ thể, có tác động sẽ cải thiện đáng kể sự an toàn trong và thông qua thể thao. Các nguồn lực này sẽ trao quyền cho các tổ chức và cá nhân để tạo ra môi trường thể thao an toàn hơn và thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Chúng tôi biết ơn những cam kết đã đưa ra và lạc quan về những gì chúng ta có thể cùng nhau đạt được".
Trong số các liên minh quan trọng nhất là sự hợp tác với sáng kiến Spotlight của Liên hợp quốc, tập trung vào việc chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái. Quan hệ đối tác này sẽ giải quyết các chiến dịch nâng cao nhận thức, đào tạo cho nhân viên phản ứng nhanh và hỗ trợ các tổ chức xã hội dân sự phát triển các chương trình thể thao tập trung vào giáo dục và phòng ngừa.
Tương tự như vậy, đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc về bạo lực đối với trẻ em đã tái khẳng định cam kết chung của bà với Ủy ban Olympic quốc tế nhằm thúc đẩy thể thao như một công cụ bảo vệ và trao quyền cho trẻ em, không chỉ ngăn ngừa bạo lực trong môi trường thể thao mà còn sử dụng nó như một phương tiện để chống lại bạo lực trong xã hội. Theo ban tổ chức, mục tiêu là tích hợp thể thao vào các sáng kiến như Liên minh toàn cầu Pathfinding về chấm dứt bạo lực đối với trẻ em, kết nối lĩnh vực thể thao với các tác nhân xã hội và giáo dục quan trọng khác.
Một trong những thỏa thuận được công bố là sự hợp tác kỹ thuật giữa Ủy ban Olympic quốc tế và Liên đoàn bóng đá thế giới để thúc đẩy các sáng kiến về sức khỏe toàn cầu và phúc lợi thể thao. Nỗ lực chung này nhằm mục đích tối đa hóa khả năng hiển thị của sức khỏe tâm thần trong thể thao, làm nổi bật sự đổi mới và mở rộng quy mô các chương trình tập trung vào sức khỏe thể chất, tâm lý và cảm xúc của các VĐV.
Trong khi đó, Quỹ Huntsman và Viện sức khỏe tâm thần của Đại học Utah, cùng với Ban tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông Salt Lake City-Utah 2034, đã trở thành một liên minh đầy tham vọng nhằm đưa sức khỏe tâm thần vào trọng tâm của Thế vận hội. Dự án này hình dung ra các chương trình dài hạn có lợi cho cả VĐV và cộng đồng địa phương, trước, trong và sau sự kiện.
Hội nghị thượng đỉnh cũng đánh dấu sự khởi đầu của các chương trình địa phương nhằm củng cố sáng kiến Trung tâm khu vực thể thao an toàn. Tại Châu Phi, Hội đồng thể thao Liên minh châu Phi (Khu vực 5), với sự hỗ trợ của Ủy ban Olympic quốc tế và Hiệp hội các ủy ban Olympic quốc gia châu Phi, sẽ tiến hành một nghiên cứu khả thi độc lập để thành lập một trung tâm khu vực tại Nam Phi. Sáng kiến này sẽ được hỗ trợ bởi đối tác châu Phi nhằm chấm dứt bạo lực đối với trẻ em, nhằm mục đích đưa ra các giải pháp đa ngành, tập trung vào trẻ em và thể thao.
Tại khu vực Thái Bình Dương, Đại học Queensland, hợp tác với Hội đồng tư vấn Thái Bình Dương, sẽ tiến hành một nghiên cứu tương tự để thành lập một trung tâm khu vực tại các đảo Thái Bình Dương. Tại châu Âu, Ủy ban châu Âu đã cấp kinh phí cho dự án SAFE HARBOUR do Văn phòng Ủy ban Olympic châu Âu của EU đứng đầu, nhằm tăng cường các phản ứng bảo vệ trong thể thao.
Trong buổi họp, lực lượng đặc nhiệm quốc tế mới về thể thao an toàn cũng đã được giới thiệu, bao gồm đại diện từ Ủy ban Olympic quốc tế, Liên hợp quốc, Tổ chức Y tế Thế giới, UNICEF, các học giả, tổ chức xã hội dân sự và VĐV. Đây là cơ quan chịu trách nhiệm hướng dẫn thực hiện khuôn khổ quốc tế đầy tham vọng cho thể thao an toàn, bao gồm: Một công cụ theo ngành để phân loại bạo lực đối với trẻ em trong thể thao, dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế; Một khuôn khổ ứng phó thống nhất, cho phép ra quyết định mạch lạc, lấy nạn nhân làm trung tâm; Các chương trình đào tạo dựa trên mô hình "đào tạo người hướng dẫn" để thúc đẩy các phản ứng có hiểu biết về chấn thương.
Ủy ban Olympic quốc tế cũng công bố hai chương trình chính để mở rộng cộng đồng các chuyên gia thể thao an toàn và thúc đẩy hiểu biết về sức khỏe tâm thần. Một mặt, một khóa học đã được triển khai để đào tạo 1.600 đầu mối bảo vệ vào năm 2026, những người sẽ tham gia vào mạng lưới toàn cầu gồm hơn 350 nhân viên bảo vệ hiện đang hoạt động tại 99 quốc gia. Mặt khác, một khóa học nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần đã được công bố, nhằm mục đích tăng cường kiến thức theo ngữ cảnh và thúc đẩy phát hiện sớm vấn đề.
Thông điệp cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh rất rõ ràng: việc bảo vệ các VĐV và thúc đẩy sức khỏe toàn diện không còn là vấn đề tùy chọn hay phụ nữa mà là các nguyên tắc thiết yếu của thể thao hiện đại. Các cam kết được thông qua, các chương trình được triển khai và các quan hệ đối tác được thiết lập đại diện cho một bước tiến đáng kể hướng tới một hệ sinh thái thể thao an toàn hơn, đạo đức hơn và nhân đạo hơn.
Hội nghị thượng đỉnh Olympism365 đã để lại các thỏa thuận trên giấy tờ và một tầm nhìn chung, đầy tham vọng và vô cùng cần thiết: một môn thể thao bảo vệ, bao gồm và chuyển đổi. Như Phó giám đốc y tế, y học và khoa học của Ủy ban Olympic quốc tế, Kirsty Burrows đã bày tỏ: "Chúng tôi lạc quan về những gì chúng ta có thể cùng nhau đạt được". Hy vọng giờ đây đi kèm với một lộ trình cụ thể và thế giới thể thao đã được kêu gọi phải quyết tâm thực hiện lộ trình đó.
A.T biên dịch, ảnh insidethegames