Với phương châm 'Thay đổi hoặc bị thay đổi' và với ý tưởng chuyển biến sâu sắc Ủy ban Olympic quốc tế, thế vận hội và phong trào Olympic, chương trình do Thomas Bach -người khởi xướng (đã được nhất trí thông qua tại phiên họp lần thứ 127 tổ chức tại Monaco vào tháng 12/2014, sau quá trình tham vấn rộng rãi nhất từng được tiến hành).
Thomas Bach -người khởi xướng chương trình tạo nên sự chuyển biến sâu sắc của Ủy ban Olympic quốc tế
Các cải cách là kết quả của một năm tranh luận và tham vấn với tất cả các bên liên quan đến Olympic, cùng với các chuyên gia bên ngoài và công chúng nói chung. Trong suốt quá trình này, hơn 40.000 đề xuất từ người hâm mộ, tạo ra khoảng 1.200 ý tưởng. 14 nhóm làm việc đã tổng hợp các cuộc thảo luận và tranh luận từ khắp phong trào Olympic và xã hội nói chung và ban điều hành đã hoàn thiện chúng trước phiên họp thứ 127.
Công tác triển khai bắt đầu ngay sau khi thông qua các cải cách. Trong số các sáng kiến khác, kênh Olympic được ra mắt và đã được giới thiệu tại Thế vận hội Olympic 2024, cho phép các thành phố trình bày một dự án Olympic phù hợp nhất với các kế hoạch thể thao, kinh tế, xã hội và môi trường dài hạn của họ. Một số cải cách cũng đã được đưa vào quy trình đấu thầu năm 2022 với sự hợp tác chặt chẽ với thành phố đăng cai.
“Sau hơn 10 năm thực hiện các cải cách chương trình nghị sự Olympic, chúng ta có thể nói: Chúng ta đã thúc đẩy sự thay đổi. Tôi muốn cảm ơn các bên liên quan của phong trào Olympic, những người đã đóng góp vào những thay đổi này. Cùng nhau, chúng ta đã đảm bảo rằng phong trào Olympic sẽ tiến nhanh hơn, vươn cao hơn, mạnh mẽ hơn - cùng nhau cho các thế hệ mai sau. Cảm ơn các bạn từ tận đáy lòng”, Chủ tịch Thomas Bach tuyên bố.
Ủy ban Olympic quốc tế đã công bố những khía cạnh liên quan nhất của các cải cách, tóm tắt trong mười chủ đề chính, kết quả của chúng sẽ được trình bày cho các thành viên tại phiên họp thứ 144.
1. Thế vận hội Olympic – Thế vận hội của kỷ nguyên mới
Chương trình nghị sự Olympic đã cách mạng hóa cách thức trao giải, tổ chức và vận hành Thế vận hội Olympic cho lượng khán giả toàn cầu lớn hơn bao giờ hết. Ủy ban Olympic quốc tế đã biến quá trình đấu thầu thành một cuộc đối thoại tham vấn, giảm 80% chi phí và loại bỏ các cáo buộc thiên vị. Hiện tại, tổ chức này đang thích ứng với nhu cầu phát triển của quốc gia đăng cai, sử dụng các địa điểm hiện có hoặc tạm thời. Những thay đổi này đã khơi dậy sự quan tâm đến việc tổ chức Thế vận hội, với các quốc gia đăng cai được chỉ định đến năm 2034.
Thế vận hội Olympic Paris 2024 thể hiện chương trình nghị sự Olympic, trở nên trẻ trung hơn, đô thị hơn, toàn diện hơn và bền vững hơn. Các môn thể thao như breaking, BMX tự do, leo núi thể thao, lướt sóng và trượt ván đã được nêu bật. Bình đẳng giới 50/50 đã đạt được và lượng khí thải carbon đã giảm 54,6%. Lễ khai mạc được tổ chức trên Sông Seine và lượng người xem toàn cầu đạt kỷ lục 84%, chứng minh tác động về mặt văn hóa và môi trường của sự kiện.
2. Các VĐV là trung tâm
Ủy ban Olympic quốc tế trao quyền cho các VĐV trong quá trình ra quyết định và đặt họ vào trung tâm của phong trào Olympic. Ủy ban Olympic quốc tế đã tổ chức an toàn Thế vận hội Olympic Tokyo 2020 và Bắc Kinh 2022 trong đại dịch Covid-19, cho phép các VĐV thực hiện ước mơ Olympic của mình. Ngoài ra, hơn 250.000 VĐV đã được Olympic Solidarity hỗ trợ, với khoản ngân sách tăng đáng kể cho sự phát triển của họ.
Chương trình học bổng Olympic dành cho VĐV - Paris 2024 và chương trình Athlete365 Career+ đã cung cấp cơ hội cố vấn và đào tạo cho hàng nghìn VĐV. Ủy ban Olympic quốc tế cũng đã ra mắt chứng chỉ cán bộ bảo vệ thể thao và thiết lập kế hoạch hành động về sức khỏe tâm thần, cũng như triển khai công cụ trí tuệ nhân tạo để chống bắt nạt trên mạng trong Paris 2024, cung cấp hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng.
3. Đoàn kết
Đoàn kết được tăng cường đáng kể thông qua Chương trình nghị sự Olympic. Ủy ban Olympic quốc tế phân phối lại 90% doanh thu của mình cho thể thao, phân bổ 4,7 triệu đô la (4,3 triệu euro) từ năm 2021 đến năm 2024, trong khi trong giai đoạn 2025-2028, ngân sách đoàn kết Olympic tăng lên 650 triệu đô la (595 triệu euro). Hơn nữa, nguồn tài trợ cho phát triển thể thao đã tăng 67% và 1.560 suất học bổng đã được trao cho Paris 2024, trong đó 599 suất đã đóng góp vào việc giành 75 huy chương tại Thế vận hội. 206 Ủy ban Olympic quốc gia đã được hưởng lợi từ các chương trình Olympic.
4. Đội tuyển Olympic người tị nạn và Quỹ Olympic Refuge
Vào năm 2015, Ủy ban Olympic quốc tế đã thành lập đội tuyển Olympic người tị nạn (EOR) đầu tiên để trao cho các VĐV buộc phải rời bỏ nhà cửa cơ hội thi đấu trên sân khấu thể thao lớn nhất thế giới cùng với các VĐV từ 206 Ủy ban Olympic quốc gia. Tiếp theo đó là sự ra mắt của quỹ tị nạn Olympic (ORF) vào năm 2017, nhằm mục đích đảm bảo rằng những người trẻ tuổi phải di dời có thể phát triển thông qua thể thao an toàn.
Đội tuyển Olympic người tị nạn đã phát triển từ Rio 2016 đến Paris 2024, tiêu biểu là Cindy Ngamba - VĐV giành huy chương Olympic đầu tiên cho đội. Sáng kiến của Ủy ban Olympic quốc tế đã cho phép hơn 925.000 thanh thiếu niên di dời tiếp cận các môn thể thao an toàn và dành 50 triệu đô la (46 triệu euro) để hỗ trợ 800.000 người di dời vào năm 2027.
5. Bình đẳng giới
Ủy ban Olympic quốc tế đã đạt được tiến bộ đáng kể về bình đẳng giới, cả trong và ngoài sân thi đấu. Trong khi Paris 2024 đạt 50% bình đẳng giới trong các cuộc thi, người cầm đuốc, nhân viên và tình nguyện viên, thì Thế vận hội mùa đông Milano Cortina 2026 sẽ đạt 47% sự tham gia của nữ giới, khiến đây trở thành Thế vận hội mùa đông cân bằng giới tính nhất cho đến nay. Ngoài ra, 47% thành viên Ban chấp hành Ủy ban Olympic quốc tế là nữ, cũng như 43% thành viên ủy ban Olympic quốc tế và 42% chủ tịch ủy ban.
6. Phát triển bền vững
Ủy ban Olympic quốc tế công nhận rằng thể thao cũng phải đóng vai trò là động lực chính thúc đẩy các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc (SDGs). Ủy ban Olympic quốc tế và Liên hợp quốc đã ký biên bản ghi nhớ để thúc đẩy thể thao như một động lực thúc đẩy các Mục tiêu phát triển bền vững. Từ năm 2020, Ủy ban Olympic quốc tế đã hợp tác với nhiều cơ quan của Liên hợp quốc về các lĩnh vực như y tế, bình đẳng giới và phát triển đô thị bền vững. Năm 2024, thể thao đã được nêu bật trong Hiệp ước vì tương lai của Liên hợp quốc.
9. Uy tín và quản trị tốt
Thông qua Chương trình nghị sự Olympic, Ủy ban Olympic quốc tế đã hoàn toàn sửa đổi các quy trình quản trị của mình và tăng cường bảo vệ các VĐV trong sạch. Tổ chức đã áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) và phân bổ nguồn lực để hỗ trợ cơ quan chống doping thế giới (WADA), bao gồm khoản đầu tư 15 triệu đô la (13,7 triệu euro) vào chương trình nghị sự Olympic 2020. Tổ chức này cũng thành lập cơ quan kiểm tra quốc tế (ITA) để đảm bảo kiểm soát doping độc lập và thúc đẩy việc lưu trữ và phân tích lại các mẫu doping trong thời gian dài kể từ năm 2004.
Ủy ban Olympic quốc tế tài trợ cho các chương trình kiểm tra trước Thế vận hội và phân bổ 10 triệu đô la (9,2 triệu euro) cho mỗi kỳ Thế vận hội để ngăn chặn việc thao túng thi đấu, hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế khác nhau. Tổ chức này cũng tiếp tục hỗ trợ công ước Macolin của hội đồng châu Âu và đồng sáng lập quan hệ đối tác quốc tế chống tham nhũng trong thể thao (IPACS) để thúc đẩy quản trị tốt trong thể thao và xóa bỏ tham nhũng.
10. Khả năng phục hồi kinh tế và tài chính
Ủy ban Olympic quốc tế là một hiệp hội phi chính phủ, phi lợi nhuận. Nguồn tài trợ của tổ chức này hoàn toàn là tư nhân, với 90% doanh thu được phân bổ cho thể thao toàn cầu. Trong giai đoạn 2021-2024, 4,7 triệu đô la (4,3 triệu euro) đã được phân bổ hàng ngày để hỗ trợ các VĐV và tổ chức thể thao trên toàn thế giới, tăng gần 1,5 triệu đô la (1,37 triệu euro) so với năm 2014.
Kể từ khi thông qua Chương trình nghị sự Olympic 2020, doanh thu của Ủy ban Olympic quốc tế từ chương trình tài trợ TOP và quyền phát sóng đã tăng từ 5,2 tỷ đô la (4,76 tỷ euro) trong giai đoạn từ 2013/2016 lên 6,9 tỷ đô la (6,32 tỷ euro) từ năm 2017 đến 2020/21 và 7,7 tỷ đô la (7,05 tỷ euro) từ năm 2021/2024. Ngoài ra, 7,4 tỷ đô la (6,7 tỷ euro) đã được đảm bảo cho giai đoạn 2025/2028, với 6,5 tỷ đô la (5,96 tỷ euro) nữa cho giai đoạn 2029/2032.
A.T biên dịch, ảnh insidethegames