Lời chỉ trích của HLV Sonia Bompastor, cùng với những sự cố gần đây trong các môn thể thao khác, cho thấy nhu cầu cấp bách trong việc nâng cấp công nghệ ở các môn thể tham dành cho nữ để đảm bảo tính chính xác và công bằng.
Vì sao những môn thể thao dành cho nữ chưa được ứng dụng rộng rãi công nghệ tiên tiến (ảnh: insidethegames)
Đây không phải là lần đầu tiên các vấn đề chênh lệch đáng kể giữa các môn thể thao của nam và nữ được đưa ra. Cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng tiền lương đã đạt được những bước tiến đáng kể, đặc biệt là trong bóng đá Hoa Kỳ nhưng những vấn đề khác vẫn đe dọa làm suy yếu tính toàn vẹn của thể thao nữ. Đặc biệt là khi các môn thể thao của nam giới tiếp tục phát triển với sự hỗ trợ của công nghệ tiên tiến.
Giải Ngoại hạng Anh đã đưa hệ thống Hawk-Eye vào hoạt động ở mùa giải 2013-2014. Đây thực sự là một bước ngoặt, gần như chấm dứt những cuộc tranh luận bất tận. Nhưng công nghệ này vẫn chưa được áp dụng trong các trận đấu của bóng đá nữ.
Phát biểu với báo giới, người đàn bà quyền lực của Chelsea đã bày tỏ sự thất vọng của mình khi nói rằng công nghệ này có sẵn cho bóng đá nam đã 10 năm rồi. Tại sao lại không thể áp dụng cho bóng đá nữ?. Câu hỏi sâu sắc này một lần nữa nhấn mạnh nhu cầu rõ ràng về mặt đổi mới công nghệ ở thể thao nữ để nắm bắt sự bình đẳng và đưa tính hiện đại vào trò chơi.
Vì sao công nghệ Hawk-Eye chỉ được ứng dụng hạn chế?
Do chi phí quá cao của các hệ thống phát hiện bàn thắng, dường như là một thứ xa xỉ, công nghệ này hiện chỉ dành riêng cho các cấp độ cao nhất của bóng đá nam, chẳng hạn như các giải đấu châu Âu. Tại các giải đấu trong nước, công nghệ này chỉ được sử dụng thường xuyên ở một số ít giải đấu trên khắp lục địa.
Vào tháng 4/2024, cú sút của tiền đạo Lamine Yamal của Barcelona trong trận El Clásico, nơi bóng lọt qua tay thủ môn Andriy Lunin của Real Madrid ngay trên vạch sơn, đã đặt ra một câu hỏi cấp bách. Mặc dù câu hỏi này không hoàn toàn liên quan đến bất bình đẳng giới trong thể thao, nhưng nó phản ánh một quyết định từ chối chi 4,2 triệu đô la (4 triệu euro) hàng năm để triển khai 'Hawk-Eye': 2 triệu euro (2,16 triệu đô la) cho giải hạng nhất và 2 triệu euro nữa cho giải hạng nhì. Hiện tại, việc phát lại chỉ giới hạn ở camera ghi hình VAR (Trợ lý trọng tài video), thường dẫn đến các quyết định không thỏa đáng của trọng tài.
Hệ thống Hawk-Eye, thuộc sở hữu của Sony, được Paul Hawkins phát triển tại Vương quốc Anh. Ban đầu được giới thiệu vào năm 2000 cho mục đích truyền hình trong môn cricket, ngày nay nó là một phần không thể thiếu của các cuộc thi từ NHL đến NFL, NASCAR và giải ATP, chưa kể đến WTA. Quần vợt là một trong những môn thể thao cập nhật nhất về đổi mới công nghệ. Cả hai hệ thống giải đấu cho nam và nữ đều có cùng công cụ, nhưng việc trả lương bình đẳng hiện vẫn là một vấn đề gây tranh cãi lớn đối với một số tay vợt nữ.
Làm ngơ trước tình trạng bấp bênh
Điều đáng chú ý là VAR đã biến đổi bóng đá nam, nhưng ở các môn thể thao nữ lại chưa đạt được điều này. Ở giải vô địch bóng đá nữ các CLB, công nghệ này chỉ được đưa vào ứng dụng từ vòng tứ kết trở đi. Ở nhiều cường quốc bóng đá châu Âu, ngay cả những đội bóng đá nữ hàng đầu cũng không có thiết bị này.
Những người bảo vệ VAR lập luận rằng lợi thế của nó trong các điều khoản về công lý và công bằng vượt xa những bất lợi, vì không ai có thể phủ nhận rằng một quyết định sai lầm của trọng tài có thể thay đổi số phận của cả một mùa giải.
Trong một cuộc họp không chính thức vào tháng 11 năm ngoái, đại diện của Liga F của Tây Ban Nha đã đề xuất một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để tăng cường công tác trọng tài trong bóng đá nữ. Hệ thống phát lại tức thời (IRS) chỉ với bốn camera có thể giúp loại bỏ những tranh cãi liên quan đến quyết định việt vị và bàn thắng ảo. Đây là một lựa chọn ngày càng được cân nhắc trong nhiều cuộc thi khác nhau, góp phần thúc đẩy sự công bằng hơn và mở đường cho sự chuyên nghiệp hoàn toàn.
Nhà phân tích bóng rổ người Mỹ Ric Bucher gần đây đã nêu bật vấn đề này trong podcast 'On the ball' của mình, nơi ông giải quyết những lời chỉ trích dữ dội từ Cheryl Reeve, HLV của Minnesota Lynx, về một lỗi được cho là của Breanna Stewart khiến trận đấu phải kéo dài thêm giờ trong Trận 5 của Chung kết WNBA. Ric Bucher đã nêu ra việc thiếu góc quay truyền hình khi lỗi được xem xét lại.
Một trong những bất bình đẳng đươc chỉ ra theo như Mélissa Plaza, cựu cầu thủ đội tuyển quốc gia Pháp đã nêu bật những điều kiện bấp bênh mà các cầu thủ bóng đá nữ chuyên nghiệp phải đối mặt. Theo lời khai của cô, một số cầu thủ thường bị buộc phải tập luyện với thiết bị tái chế từ các đội nam, phải dùng đến tất quá to hoặc quá nhỏ. Hơn nữa, lịch trình tập luyện thường là những khoảng thời gian cuối cùng có sẵn, cho thấy sự thiếu ưu tiên rõ ràng.
Đấu tranh cho sự bình đẳng, không phải tiền bạc
HLV bóng đá người Pháp và cựu cầu thủ hiện đang quản lý Chelsea của Giải bóng đá nữ siêu cấp Anh Sonia Bompastor cho biết: "Nếu chúng ta muốn tỏ ra chuyên nghiệp hơn, tôi tin rằng chúng ta phải tiến lên về mặt này. Ngay cả khi đó là quyết định khó khăn đối với trọng tài". Sonia Bompastor tuyên bố, mặc dù đã giành chiến thắng 5-2 trong trận đấu giữa Chelsea và Spurs, nhưng bà đã truyền đạt rằng mối quan tâm của bà không chỉ giới hạn ở bảng xếp hạng giải đấu mà còn hướng đến tình hình không bền vững đối với sự phát triển của môn thể thao này.
Vấn đề mà Sonia Bompastor hướng đến là sự công bằng. Thể thao nữ đang chứng kiến sự tăng trưởng theo cấp số nhân, nhưng phạm vi đưa tin của phương tiện truyền thông vẫn chưa đủ, chưa nêu bật được những câu chuyện hấp dẫn. Tuy nhiên, sự nổi tiếng ngày càng tăng của WSL Anh và WNBA của bóng rổ, được thúc đẩy bởi sự xuất hiện của ngôi sao người Mỹ mới Caitlin Clark và thế hệ người hâm mộ mới, báo hiệu một tương lai đầy hứa hẹn. Phạm vi đưa tin của phương tiện truyền thông được tăng cường sẽ đóng vai trò là động lực cuối cùng để củng cố thành công này.
Cécile Locatelli, một cựu cầu thủ bóng đá chuyển sang làm HLV, đã nhận xét một cách khéo léo rằng: "Các CLB phải nỗ lực đưa những cá nhân có năng lực vào đúng vị trí để thúc đẩy và thu hút nhân tài ". Sau Giải vô địch bóng đá nữ thế giới của FIFA, rất nhiều chuyên gia và phương tiện truyền thông đã xem xét kỹ lưỡng cách bóng đá nữ trở thành tâm điểm chú ý của toàn cầu. Nhiều bước tiến đã được thực hiện nhưng vẫn còn nhiều nhiệm vụ quan trọng chưa được kiểm tra trong danh sách việc cần làm, bao gồm cả sự bình đẳng về lương, khả năng hiển thị và điều kiện đào tạo được mong muốn.
Các tổ chức bên ngoài cũng đang nỗ lực xóa bỏ sự chênh lệch này vì Ủy ban Châu Âu đang theo dõi chặt chẽ các vấn đề về bình đẳng. Theo Ligia Nobrega từ Viện Bình đẳng giới Châu Âu (EIGE), Brussels đang theo dõi cách các quốc gia Châu Âu đạt được mục tiêu đầy tham vọng là ít nhất 40% đại diện nữ đảm nhiệm vai trò lãnh đạo trong các liên đoàn thể thao vào năm 2026. Mục tiêu này, được đặt ra vào năm 2022, nhằm phá vỡ rào cản vô hình trong thế giới thể thao.
Bất chấp những tiến bộ đáng khen ngợi này, vấn đề chênh lệch tài chính vẫn tiếp tục là nỗi trăn trở để đưa mọi thứ vào đúng quỹ đạo. Trong bóng rổ chuyên nghiệp, khoảng cách lương là rất lớn. Theo một nghiên cứu gần đây, mức lương trung bình của một cầu thủ WNBA "thấp hơn 110 lần so với mức lương của một cầu thủ NBA", như Julian Jappert, giám đốc của nhóm nghiên cứu Sport et Citoyenneté đã nêu bật.
Sự chênh lệch này được phản ánh trong trải nghiệm của những cầu thủ nổi tiếng như Angel Reese. Mặc dù là một trong những ngôi sao đang lên của giải đấu, cầu thủ này đã phải thú nhận rằng mức lương 73.469 đô la (67.200 euro) của cô chỉ đủ trang trải các chi phí cơ bản, bao gồm cả tiền thuê nhà vượt quá 8.000 đô la. Ngược lại hoàn toàn, tân binh NBA năm ngoái Victor Wembanyama đã ký một hợp đồng trị giá hơn 12 triệu đô la (11,1 triệu euro) cho mùa giải đầu tiên của mình.
Khoảng cách giữa mức lương của nam và nữ vẫn là một rào cản không thể vượt qua trong thể thao. Trong khi đội bóng bầu dục nữ của Hoa Kỳ ăn mừng chiến thắng vì đạt được bình đẳng vào năm 2022, nhiều VĐV nữ của các môn thể thao khác vẫn đang vật lộn để được trả công xứng đáng. Sự bất bình đẳng này cũng song song với việc đầu tư vào nguồn lực: trong khi nam giới được hưởng lợi từ công nghệ thế hệ tiếp theo, phụ nữ rõ ràng thấy mình bị bỏ lại phía sau.
A.T biên dịch