Tăng và giảm: khi nhiệt độ tăng, vật chủ tiềm năng sẽ giảm
Tại Mumbai, Ủy ban Olympic quốc tế đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy 15 Ủy ban Olympic quốc gia có ít nhất 80% địa điểm cần thiết cho Thế vận hội Olympic mùa đông. Mười trong số đó đã tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông gần đây hoặc quan tâm đến việc tổ chức sự kiện này trong tương lai.
Trái đất đang nóng lên (ảnh: un.org)
Các nghiên cứu cho thấy vào giữa thế kỷ này, các nước đăng cai tiềm năng cho Thế vận hội Olympic và Paralympic sẽ giảm xuống còn khoảng 10 - 12 Ủy ban Olympic quốc gia và con số này còn giảm hơn nữa vào cuối thế kỷ này.
Các kết quả sơ bộ đã cho thấy rằng cần điều chỉnh các nội dung liên quan tới công tác tổ chức Thế vận hội Olympic Mùa đông do tác động của biến đổi khí hậu.
Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế Thomas Bach nhấn mạnh rằng: “Các kết quả sơ bộ đã cho thấy rằng chúng ta cần điều chỉnh Thế vận hội Olympic mùa đông do tác động của biến đổi khí hậu. Ủy ban Olympic quốc tế sẽ hợp tác với cộng đồng thể thao mùa đông để tìm kiếm giải pháp cho tương lai”
Theo nghiên cứu do Ủy ban Olympic quốc tế ủy quyền thực hiện, 2/3 số địa điểm tổ chức các sự kiện thể thao mùa đông sẽ duy trì điều kiện ổn định về khí hậu cho đến năm 2040, chỉ hơn một nửa cho đến năm 2070 và chưa đến một nửa vào cuối thế kỷ này.
Nhiệt độ nóng hơn đã gây ra nhiều vấn đề tại Thế vận hội Olympic mùa đông gần đây, đặc biệt là làm gián đoạn một số cuộc thi đấu trên tuyết ở Vancouver năm 2010 và Sochi năm 2014.
Thế vận hội Olympic mùa đông dành cho người khuyết tật phải đối mặt với nguy cơ lớn hơn từ biến đổi khí hậu vì theo truyền thống, sự kiện được tổ chức vào tháng 3, khi nhiệt độ ấm hơn so với tháng 2. Việc tìm kiếm những ngày thích hợp để tổ chức cả Thế vận hội Olympic và Paralympic mùa đông sẽ thực sự là một bài toán không đơn giản.
Cần duy trì sự linh hoạt. Với toàn bộ quá trình tiến hóa của khí hậu, có thể thấy rằng sớm hơn hoặc muộn hơn là không thể. Sẽ phải thích ứng với điều kiện địa phương. Phải đảm bảo điều kiện để cả hai sự kiện được diễn ra an toàn.
Mô hình mới: phân cấp Thế vận hội Olympic mùa đông
Ngoài việc giải quyết mối đe dọa từ biến đổi khí hậu, Ủy ban Olympic quốc tế đang xem xét một mô hình đăng cai mới để giúp Thế vận hội Olympic mùa đông bền vững hơn và giá cả phải chăng hơn vào thời điểm một số nước chủ nhà tiềm năng, đặc biệt là ở châu Âu, đã tỏ ra không mặn mà với sự kiện vì lý do chính trị hoặc lý do kinh tế.
Ý tưởng về mô hình này là giới thiệu một hệ thống trong đó chi phí của việc tổ chức một kì Thế vận hội Olympic sẽ dựa trên chi phí liên quan đến giải vô địch thế giới ở mỗi môn thể thao. Trên thực tế hiện nay, chi phí cho một số sự kiện Olympic cao gấp 4 lần so với giải vô địch thế giới.
Việc tổ chức các kì Thế vận hội Olympic nhất định sẽ được giao cho các nhà tổ chức sự kiện quốc gia và quốc tế có kinh nghiệm, những người thường xuyên điều hành các sự kiện World Cup và Giải vô địch thế giới. Tất nhiên, điều này sẽ tùy theo hoàn cảnh và phụ thuộc vào kinh nghiệm ở từng thị trường.
Quá trình này sẽ bắt đầu sớm, với việc Nhà tổ chức ưu tiên phát triển chiến lược tổ chức sự kiện trong giai đoạn “Đối thoại có mục tiêu”. với mục tiêu đảm bảo sự thống nhất về chủ truong trước cuộc bầu cử và thỏa thuận khung chi tiết trong vòng một năm kể từ cuộc bầu cử.
Việc mua sắm sẽ được giao cho các ban tổ chức riêng biệt tại mỗi địa điểm. Nhà tổ chức sẽ đăng ký các nhà tài trợ địa phương sớm hơn để chốt doanh thu cho ngân sách Thế vận hội Olympic của họ. Các hạng mục ngân sách chính sẽ được cấp trước để giảm bớt căng thẳng tài chính.
Giám đốc Điều hành Christophe Dubi, cho biết: “Ngân sách luôn chịu áp lực ở một thời điểm nhất định. Nếu có thể giảm thiểu rủi ro ngay từ đầu, điều đó sẽ giúp thuyết phục người dân một cách hiệu quả rằng Thế vận hội Olympic là hoạt động kinh doanh tốt từ rất sớm. Điều này cũng giúp tiết kiệm rất nhiều năng lượng để có thể tập trung vào những gì thực sự quan trọng, mang lại trải nghiệm độc đáo cho mọi người.”
Thế vận hội Olympic mùa đông sẽ như thế nào trong tương lai
Như trường hợp của Milano Cortina 2026, Thế vận hội Olympic mùa đông được trải trên một khu vực địa lý rộng khắp miền bắc nước Ý. Xu hướng này có thể sẽ tiếp tục được nhiều quốc gia chia sẻ.
Hình thức này giúp tận dụng các địa điểm hiện có, cho phép một trung tâm lớn tổ chức các buổi lễ và sự kiện băng trong nhà trong khi các cuộc thi thể thao trên tuyết diễn ra ở vùng núi phù hợp và đủ lạnh.
Một hệ thống luân chuyển giữa ba châu lục có thể mở đường cho nhiều kịch bản đăng cai khu vực khác nhau. Giáo sư Daniel Scott của Đại học Waterloo, Canada, đã đề xuất khả năng Calgary và Denver tổ chức “Đại hội thể thao trên núi Rocky” hoặc Ý và Áo đồng tổ chức “Đại hội thể thao Tyrolean”.
Còn tuyết thì sao?
Thế vận hội Olympic mùa đông gần đây đều dựa ít nhất một phần vào tuyết nhân tạo, trong đó Bắc Kinh 2022 sử dụng gần như 100% tuyết nhân tạo. Làm tuyết cần có nước và năng lượng, làm cạn kiệt thêm nguồn tài nguyên và có khả năng góp phần gây ra biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, do hiện tượng nóng lên toàn cầu, nhiều địa điểm vào mùa đông sẽ không còn nhiệt độ đủ lạnh để tạo ra tuyết nhân tạo. Do đó, Ủy ban Olympic quốc tế đang theo dõi những tiến bộ trong công nghệ sản xuất tuyết và giữ tuyết và thậm chí cả sự phát triển của băng tuyết tổng hợp.
Vẫn còn phải xem các VĐV sẽ thích nghi như thế nào với việc thi đấu trên các bề mặt mới, nhưng Giám đốc Điều hành Christophe Dubi lưu ý rằng môn trượt tuyết cũng được luyện tập vào mùa hè bằng cách sử dụng bề mặt nhựa.
Giám đốc Điều hành Christophe Dubi chia sẻ: “Điều duy nhất là họ đáp xuống một tấm thảm, nhưng thực ra đó là cùng một môn thể thao. Tôi muốn nói rằng trong 20 năm nữa nếu chúng ta không có tuyết ở môn n trượt tuyết, thì ngày nay tôi biết rằng chúng ta có thể tái tạo nó trong điều kiện mùa hè. Các VĐV có thể đáp xuống một tấm thảm có giá trị tương đương.”
Một điều khó có thể thay đổi: Thế vận hội mùa đông Olympic sẽ tiếp tục bị giới hạn ở các môn thể thao mùa đông truyền thống. Việc chuyển một số môn thể thao Olympic mùa hè sang Thế vận hội mùa đông Olympic, như một số người đã ủng hộ trong nhiều năm, không nằm trong chương trình nghị sự.
Chia sẻ về vấn đề này, Giám đốc Điều hành Christophe Dubi cho biết: “Việc di chuyển như vậy là điều cực kỳ tế nhị vì có một ranh giới rất rõ ràng. Nếu bắt đầu chuyển một số môn thể thao mùa hè vào sự kiện mùa đông vì có thể tổ chức chúng trong nhà, điều này cũng đồng nghĩa với việc tạo ra hai loại sự kiện khác nhau. Ranh giới giữa các môn thể thao mùa hè và mùa đông rất rõ ràng Thời điểm làm mờ sự rõ ràng đó, bạn sẽ mất đi bản sắc của cả hai.”
Bất chấp những rủi ro phía trước, Ủy ban Olympic quốc tế vẫn tự tin rằng Thế vận hội Olympic mùa đông sẽ phát triển và giữ được những phẩm chất độc đáo khiến chúng khác biệt với các cuộc thi thể thao mùa đông khác.
Minh Anh biên dịch