Những khu nghỉ dưỡng trên núi cao được bao phủ bởi những sườn dốc cằn cỗi vào mùa đông cao điểm. Sông băng tiếp tục tan chảy. Nhiệt độ tăng cao khiến việc trượt tuyết và các môn thể thao trên tuyết khác hầu như không thể thực hiện được.
Trái đất đang nóng lên và thách thức được đặt ra (ảnh: insidethegames)
Kịch bản này đã diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, khi biến đổi khí hậu đe dọa bối cảnh thể thao mùa đông và đặt ra những thách thức khó khăn cho tương lai của Thế vận hội Olympic mùa đông.
Mối lo ngại đang gia tăng về tác động lâu dài mà sự nóng lên toàn cầu sẽ gây ra đối với lễ hội thể thao băng tuyết lớn và lâu đời nhất thế giới (Thế vận hội Olympic mùa đông ra mắt ở Chamonix vào năm 1924).
Với việc phát thải khí nhà kính khiến nhiệt độ thế giới tăng đều đặn, các nghiên cứu chỉ ra rằng thời tiết ấm lên sẽ làm giảm đáng kể số lượng địa điểm có khả năng tổ chức Thế vận hội Olympic và Paralympic mùa đông trong tương lai.
Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế Thomas Bach cho biết tại Phiên họp lần thứ 141 của tổ chức này ở Mumbai, Ấn Độ rằng: “Chúng ta cần giải quyết rất nhanh tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu đối với thể thao mùa đông. Vào giữa thế kỷ này, trên thực tế sẽ chỉ còn 10 đến 12 Ủy ban Olympic quốc gia có thể tổ chức các sự kiện thể thao mùa đông”.
Không còn thời gian để lãng phí, Ủy ban Olympic quốc tế đang nỗ lực xác định các địa điểm tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông có cơ sở hạ tầng và ổn định về khí hậu để đảm bảo rằng những VĐV trượt tuyết, trượt ván tuyết, hai môn phối hợp và trượt ván hàng đầu thế giới có thể thi đấu với điều kiện tối ưu trong những thập kỷ tới.
Ủy ban Olympic quốc tế cũng đang xem xét các biện pháp khác để bảo vệ Thế vận hội Olympic mùa đông như: phân bổ kép các phiên bản 2030 và 2034 (công bố cùng lúc quốc gia chủ nhà), luân chuyển sự kiện giữa một nhóm chủ nhà thường trực và tạo ra một mô hình đăng cai phi tập trung để giảm chi phí tổ chức sự kiện này.
Chủ tịch Ủy ban chủ nhà tương lai cho Thế vận hội Olympic mùa đông của Ủy ban Olympic quốc tế, Karl Stoss cho biết: “Không còn nghi ngờ gì nữa, chúng tôi đang phải đối mặt với những thách thức lớn và mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo có thể tiếp tục tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông thành công trong tương lai”. .
Việc tìm kiếm các địa điểm tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông phù hợp về địa lý, hỗ trợ tài chính và điều kiện khí hậu đã đủ khó khăn. Giờ đây, danh sách các nước chủ nhà tiềm năng dự kiến sẽ giảm xuống chỉ còn một số ít được chọn, nhiệm vụ càng trở nên cấp bách hơn.
Giám đốc Điều hành Thế vận hội Olympic của Ủy ban Olympic quốc tế Christophe Dubi, cho biết: “Thế vận hội Olympic mùa đông sẽ phải tự thích nghi với các điều kiện tại thời điểm diễn ra. Đôi khi giai đoạn bạn đang trải qua đòi hỏi phải hành động ngay lập tức. Tôi nghĩ đối với sự kiện này, chúng ta cần tìm ra một số giải pháp tiến hóa thực sự hấp dẫn cho tương lai trước mắt. Điều đó có nghĩa là phải tìm giải pháp ngay bây giờ để bảo vệ Thế vận hội Olympic mùa đông về lâu dài”.
Cách tiếp cận mới: phân bổ kép cho năm 2030 và 2034
Vào tháng 12/2022, Ủy ban điều hành Ủy ban Olympic quốc tế đã tạm dừng cuộc đấu thầu cho Thế vận hội Olympic mùa đông 2030, để cung cấp thêm thời gian cho nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu và các yếu tố khác đến tương lai của sự kiện.
Ủy ban điều hành khuyến nghị Ủy ban Olympic quốc tế nhắm mục tiêu vào các chủ nhà tiềm năng trong tương lai, nếu có thể, chỉ sử dụng các địa điểm hiện có hoặc tạm thời và cung cấp các địa điểm thể thao trên tuyết ổn định về khí hậu cho đến ít nhất là năm 2050, với nhiệt độ trung bình dự kiến dưới 0 độ C trong thời gian diễn ra Thế vận hội Olympic mùa đông.
Ngoài ra, Ủy ban điều hành cho biết Ủy ban Olympic quốc tế nên xem xét tuyên bố kép cho Thế vận hội Olympic mùa đông 2030 và 2034, đồng thời nghiên cứu một hệ thống luân chuyển khả thi cho sự kiện này.
Đề xuất này đã được các nhà lãnh đạo của cả bảy Liên đoàn quốc tế Olympic mùa đông tán thành và được ủng hộ bằng hình thức giơ tay. Ủy ban Olympic quốc tế đã nhận được sự quan tâm mạnh mẽ từ một số nước đăng cai tiềm năng, bao gồm Pháp và Thụy Điển cho năm 2030, Thành phố Salt Lake, Utah cho năm 2030 hoặc 2034 và Thụy Sĩ cho một dự án không có phiên bản cụ thể, được gọi là Thụy Sĩ 203X.
Theo khuyến nghị của Ủy ban chủ nhà tương lai của Thế vận hội Olympic mùa đông, Ủy ban điều hành đã mời Ủy ban Olympic quốc gia Pháp và Ủy ban Olympic và Paralympic Hoa Kỳ tham gia các cuộc đối thoại được đề xuất hướng tới việc tổ chức Thế vận hội Olympic và Paralympic mùa đông 2030 ở dãy Alps thuộc Pháp và phiên bản 2034 tại Thành phố Salt Lake, Utah của Hoa Kỳ.
Ngoài ra, Ủy ban điều hành đã quyết định cấp cho dự án không có phiên bản cụ thể, Thụy Sĩ 203X, một trạng thái đặc biệt bằng cách mời dự án này tham gia “Đối thoại đặc quyền” cho Thế vận hội Olympic và Paralympic mùa đông 2038.
Các thành viên Ủy ban điều hành vô cùng ấn tượng trước sự xuất sắc về kỹ thuật, niềm đam mê thể thao mùa đông và cam kết của tất cả các dự án đối với các nguyên tắc bền vững của Chương trình nghị sự Olympic 2020+5. Điều thực sự nổi bật về các dự án ở dãy Alps thuộc Pháp và Thành phố Salt Lake, Utah là tầm nhìn của các quốc gia này về trải nghiệm của VĐV, sự liên kết của họ với các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội khu vực và quốc gia cũng như sự hỗ trợ rất mạnh mẽ từ công chúng và từ mọi cấp chính quyền.
Ủy ban điều hành cảm thấy rằng các Bên quan tâm khác sẽ được hưởng lợi từ việc có thêm thời gian để tối ưu hóa trải nghiệm của VĐV trong các Thế vận hội Olympic mùa đông tương lai và tiếp tục xây dựng trên nền tảng hỗ trợ chính trị và công cộng đang phát triển. Thụy Sĩ 203X có tiềm năng lớn, với dự án phù hợp với Chương trình nghị sự Olympic 2020+5 và các nguyên tắc bền vững, giảm chi phí, bảo vệ môi trường và di sản.”
Ủy ban Olympic quốc tế hiện sẽ bắt đầu các cuộc thảo luận chi tiết hơn với Chủ nhà ưu tiên với mục đích công bố tại Phiên họp Ủy ban Olympic quốc tế lần thứ 142 vào tháng 7 tại Paris.
Nhưng đây chỉ là sự khởi đầu. Với tầm nhìn về tương lai, Ủy ban điều hành sẽ tiếp tục nghiên cứu khả năng tổ chức luân phiên Thế vận hội Olympic mùa đông, một động thái chưa từng có giúp sự kiện được luân chuyển giữa một nhóm chọn lọc các địa điểm ổn định về khí hậu ở Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Á.
Mặc dù ý tưởng nghe có vẻ đơn giản nhưng nó cũng đặt ra một số câu hỏi phức tạp. Có bao nhiêu quốc gia hoặc khu vực sẽ tham gia vòng quay? Bao lâu thì Thế vận hội Olympic mùa đông sẽ quay trở lại một địa điểm cụ thể? Liệu Trò chơi có quay lại chính xác cùng một vị trí mỗi lần không? Họ sẽ quay trở lại cùng một quốc gia hay một số quốc gia nhất định? Liệu các địa điểm và cơ sở hạ tầng có tồn tại lâu hơn vòng đời của chúng không? Liệu chúng có cần được tân trang lại giữa các lần luân chuyển không? Quốc gia hoặc khu vực chủ nhà có muốn Thế vận hội Olympic mùa đông quay trở lại không... (còn tiếp)
Minh Anh biên dịch