Đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới, khi một thế hệ từng làm nên thương hiệu lẫy lừng cho quốc gia dần lùi về phía sau hậu trường, một lớp VĐV trẻ tuổi đang trỗi dậy mạnh mẽ. Đây chính là phép thử vô cùng thử thách nhưng cũng đầy hy vọng về khả năng tiếp nối, về sức bền của cả một hệ thống đào tạo vốn đang trong quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ để hướng tới những mục tiêu xa hơn tại đấu trường ASIAD hay Olympic.
Bùi Thị Kim Anh - gương mặt trẻ gây ngỡ ngàng tại SEA Games 33
Điểm nhấn quan trọng nhất tại kỳ Đại hội lần này chính là sự chuyển dịch trọng tâm sang nhóm các môn thể thao Olympic. Thay vì chạy theo số lượng huy chương ở những bộ môn mang tính chất khu vực, TTVN đã chứng minh hiệu quả của việc đầu tư trọng điểm khi phần lớn số HCV giành được đều thuộc về những nội dung cơ bản nhất của thể thao thế giới. Tại các cung đường chạy Điền kinh, nơi mà áp lực kế thừa là vô cùng lớn, chúng ta đã chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục của những nhân tố mới. Khi những chân chạy kỳ cựu dần bước sang bên kia sườn dốc sự nghiệp, sự xuất hiện của những gương mặt như Bùi Thị Kim Anh ở nội dung nhảy cao đã mang đến một luồng sinh khí mới. Việc cô gái trẻ này vượt qua mức xà 1m86 để xác lập kỷ lục mới không chỉ là một kỳ tích cá nhân mà còn cho thấy sự đúng đắn trong lộ trình mài giũa những viên ngọc thô ngay từ khi còn ở độ tuổi thanh thiếu niên.
Sự tiếp nối còn được thể hiện rõ nét hơn ở nội dung chạy 400m nữ, nơi mà sau một thập kỷ trị vì của các đàn chị, Nguyễn Thị Ngọc đã âm thầm vươn lên để khẳng định vị thế mới. Chiến thắng của Ngọc không chỉ là kết quả của nỗ lực cá nhân mà còn là minh chứng cho một quy trình đào tạo có tính hệ thống, giúp VĐV trẻ có đủ bản lĩnh để đối đầu với những áp lực khủng khiếp trên sân khách.
Tương tự, tại làn bơi xanh, kình ngư trẻ Nguyễn Thúy Hiền đang dần lấp đầy khoảng trống các bậc tiền bối để lại. Với những thông số thành tích liên tục được cải thiện và sự tự tin đáng kinh ngạc trước các đối thủ hàng đầu khu vực, Thúy Hiền đang trở thành biểu tượng mới cho khát vọng vươn tầm của nước nhà, cho thấy rằng dòng chảy tài năng của thể thao Việt Nam vẫn luôn được duy trì và tiếp nối một cách mạnh mẽ.
Không dừng lại ở những môn đòi hỏi sức mạnh thể chất thuần túy, ở các nội dung đòi hỏi sự tập trung và bản lĩnh tâm lý cực cao như bắn súng hay võ thuật, thế hệ Gen Z cũng đã để lại những dấu ấn khó phai mờ. Xạ thủ Trịnh Thị Thu Vinh chính là một ví dụ điển hình cho sự trưởng thành vượt bậc về mặt chuyên môn lẫn tâm lý thi đấu. Việc một VĐV trẻ có thể giành tới 4 HCV và phá nhiều kỷ lục Đại hội là điều hiếm thấy, báo hiệu một tương lai rạng rỡ trên bản đồ bắn súng thế giới. Thu Vinh không chỉ đại diện cho một cá nhân xuất sắc, mà còn là hình ảnh của một thế hệ VĐV được tiếp cận với các phương pháp huấn luyện hiện đại, nơi mà sự tĩnh lặng của tâm trí được rèn luyện một cách khoa học để tạo nên những cú bắn chuẩn xác đến từng milimet.
Trong khi đó, trên sàn đấu wushu và các môn võ đối kháng, sự chuyển giao thế hệ cũng diễn ra vô cùng quyết liệt nhưng cũng không kém phần uyển chuyển. Những cái tên như Đặng Trần Phương Nhi đã cho thấy một trình độ kỹ thuật điêu luyện, đủ sức thuyết phục những trọng tài khó tính nhất tại các giải đấu tầm cỡ quốc tế. Việc những VĐV trẻ này sớm giành được vị thế cao tại SEA Games 33 cho thấy TTVN đang sở hữu một nguồn lực kế cận dồi dào, sẵn sàng thay thế các đàn anh, đàn chị mà không tạo ra bất kỳ khoảng trống hẫng hụt nào về mặt thành tích. Điều này cũng phản ánh một tư duy quản lý mới, đó là dám đặt niềm tin vào sức trẻ và sẵn sàng tạo điều kiện tốt nhất để họ được cọ xát, trưởng thành qua từng giải đấu lớn.
TTVN đang kỳ vọng vào một thế hệ mang đến luồng sinh khí mới
Nhìn sâu hơn vào bức tranh toàn cảnh của kỳ Đại hội lần này, sự thành công của các VĐV trẻ không đơn thuần đến từ năng khiếu hay sự nỗ lực đơn độc. Đằng sau mỗi tấm huy chương là sự hỗ trợ đắc lực của khoa học thể thao, từ việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích dữ liệu đối thủ đến các quy trình phục hồi y tế và dinh dưỡng chuyên sâu. TTVN hiện nay không còn chỉ dựa vào “lửa tinh thần” hay những phương pháp huấn luyện truyền thống, mà đã bắt đầu chuyển mình sang một giai đoạn mới, nơi mà mỗi milimet hay mỗi phần trăm giây thành tích đều được tính toán và tối ưu hóa bằng công nghệ. Các trung tâm huấn luyện trọng điểm đã bắt đầu ứng dụng dữ liệu lớn để theo dõi tải trọng vận động, giúp giảm thiểu chấn thương và kéo dài tuổi thọ nghề nghiệp cho các tài năng trẻ ngay từ khi bắt đầu sự nghiệp đỉnh cao.
Sự chuyển dịch này là vô cùng cần thiết trong bối cảnh các quốc gia lân cận như Thái Lan, Singapore hay Malaysia đang đầu tư cực kỳ mạnh mẽ vào nền tảng công nghệ thể thao. SEA Games 33 chính là một trải nghiệm mới về mặt trình độ khoa học và quản lý giữa các nền thể thao trong khu vực. Việc các VĐV Việt Nam thi đấu chững chạc, đạt được những thông số tiệm cận trình độ ASIAD ngay tại sân chơi khu vực là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng trên lộ trình xây dựng một nền thể thao bền vững, không còn phụ thuộc quá nhiều vào một vài cá nhân kiệt xuất mang tính chất hiện tượng. Thay vào đó, chúng ta đang xây dựng một "độ bền hệ thống", nơi mà sự thành công được bảo đảm bởi một nền tảng đào tạo quy chuẩn và sự tiếp nối không ngừng giữa các thế hệ.
Những thách thức và khát vọng vươn tầm
Tại SEA Games 33, Đoàn TTVN đã cơ bản hoàn thành ba mục tiêu trọng tâm đặt ra đó là: giữ vững và nâng tầm vị thế thể thao Việt Nam trong khu vực, bứt phá ở các môn thể thao trọng điểm, đặc biệt là nhóm môn Olympic và xây dựng hình ảnh một đoàn thể thao văn minh, chuyên nghiệp, giàu bản sắc văn hóa. Thế nhưng, con đường phía trước của Thể thao Việt Nam vẫn còn không ít chông gai và những bài toán hóc búa cần lời giải.
Sự chuyển giao lực lượng không thể diễn ra trong một sớm một chiều và đôi khi chúng ta phải chấp nhận những khoảng lặng về thành tích ở một vài thời điểm nhất định để đổi lấy sự ổn định lâu dài. Thực tế cho thấy, một số nội dung thế mạnh truyền thống vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những gương mặt đủ sức thay thế hoàn hảo cho thế hệ cũ. Đây chính là lúc bản lĩnh của những nhà quản lý thể thao được thể hiện rõ nhất, khi phải cân bằng giữa áp lực về mặt thành tích trước mắt với mục tiêu chiến lược dài hạn cho giai đoạn 2030-2045.
SEA Games 33 diễn ra trong một bối cảnh đặc biệt, khi thế giới thể thao đang thay đổi nhanh chóng với sự xuất hiện của nhiều nội dung thi đấu mới và các chuẩn mực chuyên môn ngày càng khắt khe hơn. Đối với TTVN, mỗi tấm HCV của một VĐV 17, 18 tuổi tại kỳ Đại hội này không chỉ mang ý nghĩa về mặt điểm số, mà đó còn là những viên gạch đầu tiên xây dựng nên niềm tin cho một thế hệ mới. Những gương mặt trẻ như Lê Thị Tuyết Mai trên đường chạy tiếp sức hay Trần Mai Ngọc ở bàn bóng đã chứng minh rằng tuổi trẻ không phải là rào cản, mà là lợi thế về mặt năng lượng và khả năng thích nghi. Sự tự tin của họ trước những đối thủ dày dạn kinh nghiệm chính là câu trả lời rõ ràng nhất cho khả năng kế thừa của thế hệ trẻ thể thao nước nhà.
Khép lại hành trình tại Thái Lan, TTVN có quyền tự hào về những gì đã đạt được, không chỉ là những con số trên bảng tổng sắp huy chương, mà quan trọng hơn là một thế hệ VĐV mới đã thực sự trưởng thành và sẵn sàng gánh vác trọng trách quốc gia.
Những bài học rút ra từ kỳ Đại hội lần này sẽ là cơ sở quan trọng để chúng ta điều chỉnh và hoàn thiện chiến lược đầu tư cho những năm tới. SEA Games 33 đã hoàn thành sứ mệnh của mình như một phép thử quan trọng, giúp định hình lại vị thế và hướng đi của thể thao Việt Nam trên hành trình vươn tới những đỉnh cao mới. Với một nền tảng được xây dựng từ sự kết hợp giữa kinh nghiệm của những người đi trước và sức bật mạnh mẽ của lớp trẻ, thể thao nước nhà hoàn toàn có thể tự tin hướng tới những sân chơi lớn hơn, nơi mà bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam sẽ tiếp tục được khẳng định và tỏa sáng rực rỡ.
A.T, ảnh TTVN