Ngày 30 tháng 1 năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Liên hiệp lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 14 thành lập trong Bộ Thanh niên Nha Thể dục Trung ương, chính thức khai sinh ra nền Thể dục thể thao (TDTT) cách mạng Việt Nam, với nhiệm vụ “nghiên cứu phương pháp và thực hành thể dục trong toàn quốc”, nhằm “tăng bổ sức khỏe quốc dân và cải tạo nòi giống Việt Nam”.
Dưới sự lãnh đạo của Chính phủ và của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngành Thể dục thể thao đã phát động phong trào "Khỏe vì nước", "Khỏe để kháng chiến kiến quốc", với những ngày hội khỏe, ngày thanh niên vận động thu hút đông đảo nhân dân, nhất là các tầng lớp thanh niên trí thức tham gia. Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, các phong trào: "Thể dục vệ sinh" trong trường học; "Chạy nối liền Nam-Bắc", "Luyện vai trăm cân, luyện chân vạn dặm" trong thanh, thiếu niên, các lực lượng vũ trang; "Câu lạc bộ sức khỏe ngoài trời" ở phố phường, xóm, làng... đã góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, tiếp sức vượt Trường Sơn, chi viện cho chiến trường miền Nam.
Các môn thể thao dân tộc được duy trì và phát triển
Sau chiến thắng vĩ đại mùa Xuân năm 1975, cả nước thống nhất, ngành Thể dục thể thao chuyển hướng với nhiệm vụ "Khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Các phong trào “Xây dựng các điển hình tiên tiến về TDTT” nhanh chóng lan rộng và đến năm 1980 đã trở thành Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Các cuộc vận động toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại đã được tổ chức hàng năm trên mọi miền tổ quốc với sự tham gia tích cực của hàng triệu người, đóng vai trò quyết định thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của TDTT quần chúng, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới, góp phần tạo được những thành tựu hết sức quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe, tầm vóc, thể lực của toàn dân.
Phong trào TDTT quần chúng phát triển sâu rộng, nhiều hoạt động TDTT ở cơ sở đã được tổ chức sôi nổi rộng khắp cả nước, thu hút được đông đảo quần chúng tham gia, nhiều sự kiện thể thao phong trào được tổ chức với quy mô lớn, như chạy việt dã, chạy địa hình, đua xe đạp, 3 môn phối hợp, bơi, yoga....Cùng với đó, các hình thức tập luyện TDTT đơn giản, không cần đầu tư nhiều về sân bãi, trang thiết bị như: chạy, đi bộ, thể dục dưỡng sinh, cầu lông, cờ tướng, võ thuật, bóng đá mini, bóng chuyền hơi… phát triển mạnh ở các địa phương.
Thông qua việc triển khai thực hiện cuộc vận động và tổ chức các hoạt động TDTT, phong trào TDTT quần chúng đã có những bước tiến rõ nét, các chỉ tiêu cơ bản về TDTT quần chúng cơ bản hoàn thành. Tính đến nay, tỷ lệ người tham gia tập luyện TDTT thường xuyên đã đạt 37,5%, số gia đình thể thao đạt 28,3%; hơn 95% số trường học trên cả nước đã thực hiện chương trình GDTC chính khóa, 75% số trường có hoạt động TDTT ngoại khóa; 100% cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang thường xuyên tập luyện TDTT… Bên cạnh đó, Đảng, Nhà nước và quân đội cũng đã “chú trọng phát triển TDTT trong lực lượng vũ trang đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; phát huy vai trò của lực lượng vũ trang trong việc phát triển TDTT của nhân dân trên từng địa bàn, nhất là ở vùng biên giới, vùng cao, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số”.
Phó Cục trưởng Lê Thị Hoàng Yến cho biết: Thực hiện Chiến lược phát triển Thể dục, thể thao Việt Nam cũng như các Nghị quyết, đề án thể thao... ngành Thể dục thể thao luôn chú tâm đến thể thao quần chúng, thể thao cho mọi người. Bởi đó là sức khỏe toàn dân, là nguồn nhân lực của đất nước. Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” được triển khai nhiều năm nay, chương trình “Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân” cũng được phát động 10 năm qua, thu hút hàng triệu triệu người tham gia tập luyện thường xuyên. Hiện phong trào chạy marathon, chạy việt dã, chạy dài, đi bộ, đạp xe, bơi được triển khai quyết liệt, có kết quả tốt.
Thể thao trong trường học nhận được sự quan tâm, đầu tư của các cấp các ngành
Cùng với đó, hoạt động TDTT trong công nhân, viên chức và NLĐ cũng đạt những kết quả khả quan. Thời gian qua, Tổng LĐLĐVN đã tổ chức những giải thể thao cho đối tượng công nhân, viên chức, NLĐ. Đó là hoạt động cần thiết với nhu cầu hiện tại. Ngành Thể dục thể thao luôn ủng hộ và hỗ trợ các cơ quan, đơn vị tổ chức các giải thể thao quần chúng, nâng cao tinh thần rèn luyện trong cộng đồng.
Thể dục thể thao quần chúng là lĩnh vực then chốt trong việc góp phần nâng cao sức khỏe
Tại Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về phát triển thể dục, thể thao trong giai đoạn mới được ban hành ngày 31/1/2024, Bộ Chính trị đã yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm; trong đó, thể dục, thể thao quần chúng được coi là lĩnh vực then chốt trong việc góp phần nâng cao sức khỏe, xây dựng con người Việt Nam phát triển hài hòa, toàn diện.
Việc khuyến khích phát triển thể dục, thể thao quần chúng, tạo cơ hội cho mọi người được quyền tham gia hoạt động tập luyện, biểu diễn, thi đấu để nâng cao sức khỏe, phòng bệnh, chữa bệnh, vui chơi, giải trí; tăng cường phổ biến kiến thức, hướng dẫn phong trào thể dục, thể thao quần chúng; xây dựng công trình thể thao công cộng ở khu dân cư...
Đồng thời, đổi mới giáo dục thể chất và thể thao trường học gắn với mục tiêu giáo dục, phát triển toàn diện về đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên, tạo nền tảng để phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng trẻ; nâng cao chất lượng giáo dục thể chất, phát triển các loại hình hoạt động, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, phát triển thể chất...
Cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam Đặng Việt Hà nêu rõ: Với quan điểm "luôn coi trọng việc xây dựng nền móng, từ thể thao quần chúng đến thể thao trường học để lựa chọn được những tài năng thể thao làm nền tảng phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp", toàn ngành sẽ tập trung vào việc đổi mới nội dung, cách thức tổ chức Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, lồng ghép với việc thực hiện với phong trào, cuộc vận động lớn, chương trình mục tiêu quốc gia tạo thành phong trào rèn luyện thân thể sôi nổi, rộng khắp trong nhân dân.
Ngành sẽ phối hợp với các Bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình phối hợp quản lý, chỉ đạo hoạt động thể dục thể thao trong mọi đối tượng, địa bàn trên cả nước; tập trung phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh công tác thể dục thể thao trường học. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn, vận động toàn dân tích cực tập luyện thể dục thể thao đúng cách góp phần nâng cao chất lượng phong trào thể dục thể thao; phổ biến, truyền tải các tài liệu, kiến thức về phương pháp, cách thức, nguyên tắc tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, thể lực, phòng, chống bệnh tật.
Bài, ảnh KC