Ngành GD&ĐT chú trọng tập trung triển khai tổ chức dạy Bơi, phòng chống đuối nước trẻ em, học sinh

31/10/2023 - 09:18

Những năm gần đây, tai nạn đuối nước ở trẻ em, trong đó tỷ lệ các em ở độ tuổi học sinh khá cao và có chiều hướng gia tăng, nhiều vụ tai nạn đuối nước thương tâm đã cướp đi sinh mạng của nhiều học sinh gây tổn thất to lớn đối với gia đình, nhà trường và xã hội. Do vậy, việc quan tâm, chăm sóc bảo vệ an toàn cho các em là trách nhiệm của toàn xã hội. Trong đó, công tác tổ chức dạy bơi phòng, chống đuối nước cho học sinh được các cấp, các ngành đặc biệt chú trọng thực hiện.

Hiệu quả tích cực từ công tác dạy bơi cho học sinh

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực, điều kiện đảm bảo để tổ chức dạy bơi cho học sinh trong trường học nhưng một số địa phương, cơ sở giáo dục có nhiều cách làm sáng tạo đưa môn bơi vào trường học trong giờ chính khóa và rèn luyện kỹ năng ngoại khóa. Một số trường do không bố trí được tiết học bơi trong giờ chính khóa nên tổ chức dạy bơi cho học sinh ngoài giờ học theo hình thức không thu tiền hoặc trong giờ ngoại khóa. Việc dạy bơi đã được các nhà trường chỉ đạo thực hiện trong nhiệm vụ dạy, học môn thể thao tự chọn, kế hoạch dạy học được duy trì, đảm bảo nội dung theo quy định của Bộ GD&ĐT. Các địa phương, nhà trường cũng tích cực tuyên truyền, vận động và phối hợp cha mẹ học sinh đăng kí cho con em học bơi tại các cơ sở dạy bơi ngoài nhà trường và cử giáo viên thường xuyên theo dõi nắm tình hình về kết quả học bơi của học sinh.

Nhờ vậy, tỷ lệ học sinh biết bơi trên cả nước đã tăng theo từng năm, dẫu vẫn còn thấp nhưng cũng là tín hiệu đáng mừng trong công tác phòng chống đuối nước và dạy bơi cho trẻ em, học sinh tại các trường học. Cụ thể, theo thống kê của 59/63 Sở GD&ĐT, tỷ lệ học sinh biết bơi, tính đến hết năm 2022 là: 5.871.916 /17.396.124 tổng số học sinh, chiếm tỷ lệ: 33,75%, trong đó: Cấp tiểu học: 2.365.849/8.782.560 tổng số học sinh, chiếm tỷ lệ: 26,93%. Cấp THCS: 2.314.305/5.576.118 tổng số học sinh, chiếm tỷ lệ: 41,50%. Cấp THPT: 1.191.762/2.837.446 tổng số học sinh, chiếm tỷ lệ: 42,00%.

Tuy nhiên theo khảo sát hiện nay, ở những địa phương khó khăn, số bể bơi trong trường học rất ít. Tại cộng đồng, có một số bể bơi được đầu tư từ ngân sách, tài trợ, tư nhân thường tập trung tại các khu dân cư đông người, khu trung tâm huyện, thành phố và việc tổ chức dạy bơi thực hiện vào dịp nghỉ hè. Phần lớn trẻ em, học sinh vùng sâu, vùng xa, khu vực nông thôn không có cơ hội học bơi ở bể bơi, thường tự học bơi với sự hỗ trợ của gia đình, người thân ở các sông, suối, ao hồ. Điều này làm tăng nguy cơ mất an toàn cho trẻ em nếu quản lý lớp không phù hợp và khoa học.

Công tác dạy bơi cho học sinh bước đầu đã đạt được những kết quả đáng khả quan (Ảnh:QĐNH)

Tăng cường các giải pháp

Tại Quyết định số 1248/QĐ-TTg ngày 19/7/2021 phê duyệt chương trình phòng chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021 – 2030 đã đặt mục tiêu đến năm 2025 giảm 10% trẻ em bị đuối nước, 50% trẻ em từ 6 đến 16 tuổi biết bơi an toàn. Cùng với đó, Bộ VHTTDL ban hành Quyết định số 3246/QĐ-BVHTTDL ngày 14/12/2021 phê duyệt Chương trình bơi an toàn, phòng chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2021-2030. Từ những chương trình mang tính quốc gia, nhiều địa phương trên cả nước đã tích cực triển khai và thực hiện có hiệu quả các kế hoạch mà Bộ, ngành đã đề ra.

Tính đến thời điểm này, hầu hết UBND các tỉnh/thành phố đều ban hành kế hoạch triển khai Chương trình phòng chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030, trong đó có nội dung về dạy bơi an toàn, phòng chống đuối nước trẻ em, học sinh… Các Sở GD&ĐT đã ban hành kế hoạch hàng năm xây dựng trường học an toàn, phòng chống tai nạn thương tích, trong đó tập trung chỉ đạo các cơ sở giáo dục triển khai công tác truyền thông, giáo dục về kiến thức, kỹ năng an toàn, phòng chống đuối nước được tích hợp trong chương trình chính khóa và hoạt động ngoại khóa theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT.

Quang cảnh Hội thảo tham vấn về tổ chức dạy bơi an toàn, phòng chống đuối nước trong trường học do Bộ GD&ĐT tổ chức (Ảnh: N.H)

Khi nói về công tác dạy bơi cho học sinh trong trường học, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh – Trưởng ban Giáo dục thể chất, Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực cho rằng: Sở GD&ĐT cùng với Sở VHTTDL các địa phương cần gấp rút rà soát lại các hệ thống bể bơi trên địa bàn đã phát huy hiệu quả đúng nghĩa chưa? Trách nhiệm quản lý trên địa bàn của chính quyền các cấp đến đâu cũng cần làm rõ. Giáo dục thể chất trong nhà trường phải hiểu nhu cầu của học sinh thế nào, đăng ký ra sao để phù hợp với năng lực thể chất của các em. Kỹ năng an toàn trong môi trường nước phải kết hợp hài hòa kết hợp với giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Các em phải biết cách xử lý tình huống khi ở môi trường nước, biết cách tự nổi trong nước ra sao.

Cùng với đó, nhiều địa phương đã có sự quan tâm, đầu tư xây dựng bể bơi trong trường học với số lượng khá lớn như: Bắc Giang có 129 bể bơi (chủ yếu trang bị cho các trường tiểu học, chiếm 56.8%); Bắc Ninh có 80 bể bơi (TH: 24, THCS: 49, THPT: 07); Hải Phòng (năm 2020) mua sắm bể bơi phao cho 40 trường TH, THCS; Lâm Đồng: có 80 bể bơi trong trường (TH 42, THCS 36, THPT 02); Bến Tre: 75 bể bơi trong trường học (TH 53, THCS 21, THPT 01); Gia Lai: có 64 bể bơi (TH: 31, THCS: 30, THPT: 03).

Theo số liệu thống kê của 59/63 Sở GDĐT, đến hết năm 2022, tổng số bể bơi trong trường học là: 2.184 bể/25.307 trường, chiếm tỷ lệ 8.63% trường học có bể bơi, trong đó: Cấp tiểu học: 1.327 bể bơi/12.475 trường (tỷ lệ: 10,63%). Cấp THCS: 662 bể bơi/10.029 trường (tỷ lệ: 6,60%). Cấp THPT: 195 bể bơi/2.803 trường (tỷ lệ: 6,95%).

Bộ GD&ĐT đã tổ chức xây dựng, ban hành và số hóa tài liệu hướng dẫn cho giáo viên và tài liệu truyền thông về giáo dục phòng tránh đuối nước học sinh và hướng dẫn sơ cấp cứu ban đầu tai nạn thương tích thường gặp ở trẻ em, học sinh. Hiện các tài liệu này đã được các Sở GD&ĐT chỉ đạo thực hiện tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông. Bên cạnh các tài liệu do Bộ GD&ĐT xây dựng, các trường còn nhận được và sử dụng tài liệu hướng dẫn phòng chống đuối nước, dạy bơi do ngành LĐTBXH và ngành VHTTDL xây dựng và các tài liệu từ các chương trình, dự án.

Bên cạnh đó, Ngành GD&ĐT triển khai phối hợp liên ngành cùng tham gia vào công tác phòng, chống đuối nước trẻ em, học sinh. Cụ thể, thông qua Chương trình “Phòng, chống đuối nước cho trẻ em Việt Nam”, với sự tài trợ của Quỹ từ thiện Bloomberg và tổ chức Campaign For Tobacco-Free Kids (Chương trình Vận động Chính sách Y tế toàn cầu, Hoa Kỳ), hỗ trợ và triển khai chương trình tại 32 huyện của 12 tỉnh, thành phố, những nơi có tỉ lệ trẻ em đuối nước cao trong giai đoạn 2018-2025.

Thông qua chương trình đã chuẩn hoá được các tài liệu hướng dẫn bơi an toàn và kĩ năng an toàn trong môi trường nước; đồng thời thực hiện đào tạo hơn 30.204 cha mẹ có con dưới 6 tuổi và 1.118 giáo viên mầm non kỹ năng giám sát trẻ an toàn; Tổ chức đào tạo cho 846 giảng viên nòng cốt tuyến trung ương và tuyến tỉnh về bơi an toàn, phòng chống đuối nước trẻ em được Cục TDTT, Bộ VHTTDL cấp giấy chứng nhận.

Lắp đặt mới 14 bể bơi và huy động 83 bể bơi của địa phương để tổ chức dạy bơi an toàn cho trẻ em. 31.594 trẻ em tử 6 -15 tuổi được học miễn phí bơi an toàn. Theo báo cáo đánh giá độc lập của Trường Đại học Y tế công cộng, chương trình đã đạt tỷ lệ biết bơi chung của trẻ em tại 12 tỉnh là 32,6%, cao hơn gấp 2 lần so với tỷ lệ trung bình 14,7% vào thời điểm trước can thiệp năm 2018. 52.250 trẻ từ 6-15 tuổi tại 12 tỉnh được dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước tại trường hợp. 78,1% số cha mẹ, người chăm sóc trẻ được hỏi được tiếp cận thông tin về chương trình. Nhận thức của phụ huynh về nguy cơ của đuối nước trẻ em tăng từ 63% lên 72% chỉ sau 1 năm.

N.H