Năm 2023 sắp khép lại, ông có thể cho biết đôi nét về bức tranh toàn cảnh của TTVN trong năm qua?
Năm 2023 là năm thực sự bận rộn của ngành TTDT, trong đó có một việc rất quan trọng về công tác quản lý nhà nước đó là thay đổi mô hình từ Tổng cục TDTT sang Cục TDTT. Sự thay đổi lớn diễn ra trong thời gian ngắn đòi hỏi đội ngũ cán bộ làm công tác TDTT phải nhanh chóng sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của tất cả các đơn vị cũng như triển khai công tác liên quan đến thay đổi về quy hoạch, nhân sự cho ngành thể thao.
Cục trưởng Cục TDTT Đặng Hà Việt
Năm 2023 cũng là năm ghi dấu ấn phát triển mạnh của lĩnh vực thể thao cho mọi người. Trong đó có hai nội dung là: phát triển mạnh về phong trào ở môn Bơi và môn Chạy. Các giải chạy đã thu hút rất nhiều người dân tham gia tập luyện và Bơi có những bước tiến đáng kể trong việc triển khai các hoạt động phòng chống đuối nước.
Đối với thể thao thành tích cao, trong năm 2023, TTVN đã tham dự SEA Games 32 tổ chức tại Campuchia. Đây là lần đầu tiên đoàn TTVN đừng ở vị trí thứ Nhất toàn đoàn tại một kì SEA Games khi thi đấu ở nước ngoài. Tại ASIAD 19, mặc dù chúng ta đạt được chỉ tiêu đặt ra (3 HCV, 5 HCB và 19 HCĐ), tuy nhiên thành tích này so với kì vọng của người hâm mộ cũng như của những người làm thể thao thì chúng ta vẫn cần phải cải thiện.
Một điểm nhấn trong năm 2023 cần phải nhắc tới đó là đội tuyển bóng đá nữ lần đầu tiên tham gia World Cup. Đây là bước tiến đáng trân trọng của bóng đá nữ Việt Nam. Tuy nhiên trong thi đấu do vấn đề về thể hinh, thể lực và thời tiết nên chúng ta đã không thành công như mong đợi.
Vậy những nhiệm vụ trọng tâm của TTVN trong năm 2024 là gì, thưa ông?
Ngoài các nhiệm vụ thường xuyên thì trong đó có một nhiệm vụ rất quan trọng đó là chuẩn bị lực lượng VĐV của 12 môn thể thao trọng điểm tham dự Thế vận hội Olympic mùa hè 2024.
Mỗi môn thể thao và cá nhân VĐV đều đã được xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm hướng tới mục tiêu giành vé tham dự. Mục tiêu chúng ta đặt ra là giành từ 12 – 15 suất tham dự. Tuy nhiên chúng ta cũng đang đối mặt với một số khó khăn như: chấn thương nhẹ ở vai của VĐV Huy Hoàng; các VĐV đua thuyền của chúng ta mặc dù rất mạnh về thuyền nhẹ va thuyền đơn nhưng cũng sẽ đối mặt với sự canh tranh lớn từ các đối thủ châu lục; Điền kinh đặt hi vọng ở nội dung 4x400m nhưng Nguyễn Thị Huyền giải nghệ, các VĐV điền kinh trẻ thành tích vẫn còn hạn chế. Ở môn Boxing, niềm hi vọng là Nguyễn Thị Tâm cũng đang gặp chấn thương.
Tuy nhiên, bên cạnh đó một số môn có lợi thế như: đấu kiếm còn 3 giải, thể dục định hướng cho một số VĐV đi tập huấn châu Âu, đại diện của Cử tạ là Trịnh Văn Vinh đang nằm trong tốp 10 hay ở môn cầu lông, tay vợt Nguyễn Thùy Linh đang đứng ở vị trí thứ 15 Olympic và tiếp tục nỗ lực cải thiện lên thứ hạng 12 để được xếp hạng hạt giống để tiến sâu hơn.
Năm 2024 cũng là cột mốc 5 năm thực hiện Luật TD,TT, ngành sẽ tiến hành tổ chức chương trình Hội nghị để đánh giá tác động, từ đó có những bước định hướng thay đổi giúp ngành hoạt động trơn tru, hiệu quả hơn.
Chúng ta đã có được vị trí nhất định tại đấu trường SEA Games, vậy TTVN cần phải làm gì để hướng tới mục tiêu vươn tầm châu lục và Olympic thưa ông?
Liên quan đến thể thao thành tích cao, chúng ta đã trải qua một giai đoạn đầu tư và phát triển. Tại Hội nghị định hướng phát triển thể thao thành tích cao đến năm 2030 diễn ra vào ngày 21/12, các chuyên gia cũng đã có nhiều đánh giá liên quan tới chiến lược phát triển TTVN đến năm 2030. Quay ngược dòng thời gian, chúng ta cũng từng có những chiến lược giúp cho TTVN đi từ tình trạng chật vật để có huy chương ở đấu trường SEA Games và giờ chúng ta đã trở thành quốc gia đứng đầu khu vực. Tuy nhiên, để đạt thành tích HCV Asian Games và huy chương Thế vận hội Olympic lại là một câu chuyện còn rất nhiều khó khăn với nhiều vấn đề cần giải quyết.
Đầu tiên là chúng ta phải chọn những môn thể thao trọng điểm vì nguồn lực đầu tư của chúng ta so với nhiều nước khác trong khu vực và thế giới còn hạn chế. Khi đã lựa chọn được môn thể thao để đầu tư trọng điểm, chúng ta lại tiếp tục tính đến bài toán con người. Con người ở đây là lực lượng VĐV, huấn luyện viên.
Ngành TDTT cũng định hướng làm việc với Bộ Giáo dục Đào tạo trong mục tiêu phát triển các CLB thể thao ở các môn thể thao trọng điểm để chúng ta có cơ hội tìm các nguồn VĐV từ sớm và có quỹ thời gian để đào tạo các VĐV phát triển.
Chính sách của ngành cũng phải thực hiện rất nhiều việc, trong đó thay đổi chế độ cho các VĐV và đặc biệt là các nguồn quỹ đầu tư giúp cho các VĐV khởi nghiệp sau khi kết thức sự nghiệp thi đấu. Có như vậy mới thu hút được nhân tài đến với ngành thể thao.
Để hướng tới mục tiêu vươn tầm châu lục và Olympic, TTVN gặp phải những khó khăn gì, thưa ông?
Hiện tại, hệ thống tuyển chọn các môn thể thao trọng điểm ở địa phương rất hạn chế. Lấy ví dụ như đội Cầu mây, chúng ta có 3 tuyến, mỗi tuyến chỉ có khoảng 100 VĐV nam và nữ. Còn đối với Malaysia, Indonesia hay Thái Lan, mỗi tuyến của họ có tới vài chục nghìn VĐV. Với môn thể dục cũng là môn trọng điểm để hướng tới thành tích nhưng trên cả nước, mỗi tuyến chỉ có 50 VĐV còn môn bắn súng là môn yêu cầu rất cao về tâm lí. Chúng ta có hàng chục VĐV có khả năng giành HCV nhưng trong thi đấu thì xác suất chỉ khoảng 10%.
Về vấn đề khoa học huấn luyện, ngoài chuyên môn còn có vấn đề về thể lực, dinh dưỡng, tâm lí, cần có các chuyên gia sẵn sàng hỗ trợ VĐV trong quá trình tập luyện và thi đấu.
Cơ sở vật chất hiện tại đảm bảo cho việc tập luyện đạt thành tích tại SEA Games 32, tuy nhiên trang thiết bị hiện đại như huấn luyện độ cao hay trang thiết bị chuyên biệt cho các môn thể thao trọng điểm thì chưa có.
Quá trình huấn luyện là quá trình liên quan đến nâng cao lượng vận động và sẽ phá vỡ các ngưỡng thích nghi của VĐV, các quá trình đó rất cần các Trung tâm hồi phục giúp VĐV hồi phục và hồi phục vượt ngưỡng thì mới đạt được thành tích. Còn nếu không nguy cơ chấn thương hay huấn luyện quá sức sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của các VĐV.
Những ý kiến đóng góp tại Hội nghị định hướng phát triển thể thao thành tích cao đến năm 2030 sẽ giúp ích thế nào cho TTVN trong tiến trình phát triển thưa ông?
Tại Hội nghị định hướng phát triển thể thao thành tích cao đến năm 2030, chúng ta nhận được 10 ý kiến đóng góp. Phải khẳng định rằng các ý kiến đóng góp này đều rất có giá trị, tập trung vào các vấn đề định hướng của môn, đầu tư trọng điểm, khoa học công nghệ, đổi mới tư duy trong quản lí, quản trị thể thao, khoa học TDTT, y, sinh học thể thao. Đây đều là những nhân tố quan trọng, nếu chúng không cải thiện thì thể thao của chúng ta khó có thể đạt được thành tích tại đấu trường Asian Games và Thế vận hội Olympic. Tất cả những ý kiến đóng góp ngày hôm nay cũng đã mở ra nhiều hướng đi giúp cho ngành thể thao có những hoạch định trong thời gian sắp tới.
Theo kết luận của Bộ trưởng trong đó có những giải pháp cơ bản, những giải pháp mang tính cơ sở, những giải pháp mang tính đột phá trọng điểm, căn cứ vào đó Cục TDTT sẽ triển khai hệ thống lựa chọn các môn thể thao trọng điểm, tập trung đầu tư, tìm kiếm HLV, chuyên gia giỏi và đặc biệt là lựa chọn địa điểm tập luyện phù hợp. Ngoài ra tập trung vào công tác y học, khoa học hồi phục để hỗ trợ cho công tác huấn luyện.
Liên quan đến vấn đề dài hạn hơn là chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong vấn đề quản lý thành tích VĐV, quản lí lượng vận động VĐV, quản lí các VĐV mang tính xuyên suốt từ công tác tuyển chọn, đào tạo huấn luyện cho đến các vấn đề liên quan từ trung ương đến địa phương.
Xin cảm ơn ông!
A.T, ảnh Văn Duy