Chiến thắng là mục tiêu cuối cùng trong thể thao chuyên nghiệp và đua xe đạp cũng không ngoại lệ. Các đội hàng đầu trong nhóm đua quốc tế sử dụng mọi nguồn lực hợp pháp có sẵn để giành lợi thế. Điều này đòi hỏi nghiên cứu và phân tích để luôn đi trước đối thủ một bước.
Mũ bảo hiểm được thiết kế đặc biệt cho VĐV xe đạp hiện đại
Thành công trong môn đua xe đạp bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, ngoài sức mạnh của người lái còn có một yếu tố quan trọng là thiết bị. Trong môn đua xe đạp, các VĐV và chiếc xe đạp của họ tạo thành một cặp đôi không thể tách rời. Nhiệm vụ của các chuyên gia là giúp cặp đôi này trở nên nhanh hơn.
Một trong những cuộc chiến đang diễn ra trong môn thể thao này là chống lại sức cản của không khí và chìa khóa để chiến thắng trong cuộc chiến này chính là trọng lượng nhẹ và tính khí động học. Những loài động vật nhanh nhất chính là những loài nhẹ cân và ít bị cản gió nhất. Chim ưng là loài vật nhanh nhất trên Trái Đất, và cấu tạo của chúng đã truyền cảm hứng cho các kỹ sư thiết kế máy bay chiến đấu, xe đua, tàu cao tốc và xe đạp, kể cả mũ bảo hiểm xe đạp.
Những chiếc mũ bảo hiểm này, đặc biệt là Giro Aerohead, được đội Visma–Lease a Bike (trước đây là Jumbo–Visma) sử dụng phổ biến nhất, được thiết kế với một mục tiêu duy nhất: cải thiện tính khí động học trong các cuộc đua tính giờ. Mũ bảo hiểm có phần đuôi dài, bo tròn, ôm sát lưng người lái ở tư thế khí động học, giảm thiểu lực cản của gió. Nhiều chiếc được thiết kế riêng bằng cách quét 3D vị trí của từng người lái.
Đội tuyển Hà Lan đã giới thiệu chiếc mũ bảo hiểm vào đầu năm nay, gây ra nhiều tranh cãi và tạo nên một cuộc cách mạng trên thị trường. Chiếc mũ bảo hiểm "thiên hà" lần đầu tiên xuất hiện tại các cuộc đua lớn Tirreno–Adriatico và Paris–Nice, dẫn đến Tour de France. Liên đoàn Xe đạp Quốc tế (UCI) đã sớm đưa ra tuyên bố: "Việc không ngừng tìm kiếm hiệu suất tốt hơn và sự chú trọng hơn đến từng chi tiết đang thúc đẩy các đội đua chuyên nghiệp và các nhà sản xuất thiết bị phát triển thiết bị thường xuyên hơn với thiết kế ngày càng đột phá."
Tuy nhiên, sự đổi mới đôi khi lại đi quá xa, thậm chí là bất hợp pháp. UCI ban đầu đã cấm các thiết kế này vì không tuân thủ nghiêm ngặt điều 1.3.033 của quy định. Mũ bảo hiểm đã được thiết kế lại để tuân thủ các quy tắc, nhưng vẫn giữ được vẻ ngoài bắt mắt.
Mathieu Heijboer - Giám đốc hiệu suất của Visma, thừa nhận với Ciclismo a Fondo rằng các tay đua ban đầu đã rất ngạc nhiên khi lần đầu tiên nhìn thấy những chiếc mũ bảo hiểm này. Tuy nhiên, sau một vài lần thử nghiệm và thấy được những lợi ích, mọi người đều nhanh chóng bị thuyết phục.
Bên cạnh thiết kế ấn tượng, chìa khóa nằm ở hiệu suất mà chúng mang lại, như nhiều báo cáo đã chỉ ra. Các thử nghiệm đáng tin cậy nhất được thực hiện bởi Cyclingnews Labs tại Trung tâm kỹ thuật thể thao Silverstone, nơi 47 chiếc mũ bảo hiểm khí động học đã được thử nghiệm trong đường hầm gió ở tốc độ 40 km/h và 50 km/h ở nhiều góc độ khác nhau.
Các thông số như lực cản khí động học (CdA), mức tiêu thụ điện năng và độ vừa vặn của kính chắn gió đã được đo lường. Không có kính chắn gió, Giro Aerohead được xếp hạng là một trong những mũ bảo hiểm hiệu quả nhất, chỉ đứng sau Van Rysel XCR TT. So với mũ bảo hiểm tiêu chuẩn, mũ tiết kiệm được 7–9 watt ở tốc độ 40 km/h. Trên chặng đua tính giờ 40 km, điều này tương đương với việc tiết kiệm thời gian đáng kể.
Tiết kiệm 7–10 watt ở tốc độ 40 km/h có thể đồng nghĩa với việc tiết kiệm được 20–40 giây trong chặng đua tính giờ 40 km, hoặc 0,5–1 giây cho mỗi km, tùy thuộc vào vị trí của người lái. Điều này có vẻ nhỏ, nhưng trong đua xe đạp chuyên nghiệp, thành công và thất bại chỉ cách nhau vài giây và các tay đua luôn cố gắng tiết kiệm thời gian bất cứ khi nào có thể.
Lần đầu tiên mũ bảo hiểm tính giờ được sử dụng là tại Tour de France năm 1989, nơi Greg LeMond đã đánh bại Laurent Fignon chỉ với 8 giây. Trong chặng đua tính giờ cuối cùng, LeMond đã vượt qua khoảng cách 50 giây chỉ trong 24,5 km, một phần nhờ sử dụng ghi đông khí động học và mũ bảo hiểm cải tiến với hình dạng tròn và đuôi nhọn. Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của công nghệ tiên tiến trong môn xe đạp.
Sau khi chứng minh rằng mũ bảo hiểm có thể giúp bộ đôi người lái và xe đạp tăng tốc, các nhà thiết kế hiện đang tập trung vào việc giảm trọng lượng và kích thước. Mặc dù Visma đang dẫn đầu những đổi mới này, các đội như EF Education–EasyPost, Bahrain Victorious và Uno-X Mobility đã sử dụng các mẫu xe như POC Tempor, Rudy Project Wingdream HL 85 và Sweet Protection Tucker MIPS TT trong một số chặng đua nhất định.
Cuối cùng, cuộc đua tốc độ vẫn tiếp diễn, bất chấp việc UCI đang xem xét các quy tắc mới nhằm giảm thiểu rủi ro và hạn chế tốc độ quá mức. Các tay đua đang tập luyện chăm chỉ hơn bao giờ hết, vật liệu nhẹ hơn, và những tiến bộ về y tế và dinh dưỡng đang giúp các VĐV khỏe mạnh và nhanh nhẹn hơn. Sự phát triển về khí động học không có dấu hiệu dừng lại.
A.T biên dịch, ảnh insidethegames